1. Fenolojik Tanım ve Süreç
70 (Meyve Tutumu Başlangıcı):
Döllenmiş çiçeklerde taç yapraklar dökülür, meyve taslakları büyümeye başlar. Çekirdek oluşumu başlamıştır.
71–73 (Fındık Boyutuna Doğru Meyve Gelişimi):
Hücre bölünmesi (mitoz) hızlı şekilde devam eder. Meyveler çap olarak genişler, içte çekirdek gelişimi sürer.
75–77 (Hücre Genişlemesi Ağırlıklı Dönem):
Mitoz yavaşlar, hücre genişlemesi artar. Meyve büyümesi hızlanır.
79 (İleri Meyve Gelişimi):
Meyveler genç ama belirgin biçimdedir. Çekirdekler kahverengileşmeye başlar (fizyolojik olgunluğun erken belirtisi).
2. Bitkide Gerçekleşen Fizyolojik Olaylar
Döllenmenin Ardından:
Yumurtalık, embriyo ve endosperm oluşur.
Meyvede çekirdek (tohum) gelişmeye başlar → hormon üretimi (özellikle giberellin ve oksin) artar → meyve tutumu tetiklenir.
Hormon Aktivitesi:
Oksin (IAA): Genç meyvede hücre büyümesini teşvik eder.
Giberellin (GA₃): Hücre genişlemesini ve uzamasını arttırır.
Sitokinin: Çekirdek çevresinde hücre bölünmesini uyarır.
Fotosentez ve Kaynak-Aktarım:
Yapraklar, meyveye şeker ve organik asit taşır (sink kaynak ilişkisi).
Ağaç kaynak sınırlıysa fazla meyve yükü strese neden olur.
3. Sulama İhtiyacı
Artan Su Talebi:
Meyve gelişimiyle birlikte su ihtiyacı artar.
Yetersiz su → hücre büyümesi yavaşlar → meyve iriliği düşer → fizyolojik lekelenmeler (örneğin acı benek) artabilir.
Öneriler:
Toprak nemi %60–80 kapasite aralığında tutulmalı.
Damlama sulama sistemi ile düzenli ve kontrollü sulama yapılmalı.
4. Besleme İhtiyacı
Makro Besinler:
Azot (N): Vegetatif büyüme ve klorofil sentezi için devam eder, ancak aşırı dozdan kaçınılmalı.
Fosfor (P): Enerji metabolizması (ATP, NADPH) ve kök aktivitesi için desteklenmeli.
Potasyum (K): Meyve şeker dengesi, turgor basıncı ve hücre büyümesi için kritik.
Mikro Besinler:
Kalsiyum (Ca): Hücre duvarı stabilitesi ve meyve çürüklüklerinin önlenmesi için zorunludur.
Bor (B) ve Çinko (Zn): Çekirdek ve hormon sentez süreçleri için desteklenmeli.
Uygulama Tavsiyeleri:
|
Element
|
Uygulama Yolu
|
Doz/Not
|
|
Kalsiyum
|
Yaprak ve damlama
|
Haftalık, 0.5–1% çözeltisi
|
|
Azot
|
Kontrollü toprak uygulaması
|
Bölünmüş dozlarla
|
|
Potasyum
|
Yapraktan veya damlama
|
2 haftada bir
|
|
Mikroelementler
|
Chelate formunda yapraktan
|
%0.1–0.2 doz aralığı
|
5. İlaçlama ve Koruma
Meyve İç Kurdu (Cydia pomonella):
Bu evre, ilk nesil larva istilasının başladığı dönemdir.
Feromon tuzaklarıyla EDP (etkin dozlama periyodu) belirlenmeli.
Külleme, Kara Leke:
Sistemik + koruyucu ilaçlama programı devam etmeli.
Özellikle meyve yüzeyinde leke oluşturan patojenlere karşı dikkatli olunmalı.
Akarlar ve Emici Böcekler:
Gözlemler arttırılmalı, biyolojik denge korunmalı.
Gerekirse selektif insektisitlerle müdahale edilmeli.
6. Dönemin Riskleri
Aşırı Yüklenme (Meyve Seyreltme İhmal Edilirse):
Bitki kaynakları yetersiz kalır → küçük meyve → zayıf renklenme → ağaçta alternans eğilimi artar (bir yıl verimli, bir yıl verimsiz).
Kalsiyum Eksikliği:
Yetersiz Ca → hücre duvar zayıflığı → acı benek, mantar kaynaklı bozulmalar.
Kuraklık:
Özellikle hücre genişlemesi döneminde su stresi yaşanırsa, meyve kabuğunda mikroskobik çatlamalar oluşur → mantar enfeksiyonlarına zemin hazırlar.
7. Pratik Öneriler (Elma Bahçeleri İçin)
|
Uygulama
|
Öneri
|
|
Sulama
|
Sık ve düzenli, özellikle sıcak günlerde dikkat
edilmeli
|
|
Seyreltme
|
Kimyasal (NAA) veya manuel seyreltme uygulanmalı
|
|
Gübreleme
|
K, Ca, mikroelement takviyeleri dengeli verilmeli
|
|
İlaçlama
|
Zararlı tuzakları takip edilmeli, fungusit koruma
sürdürülmeli
|
