Bilgi Bankası

Çiçeklenme – Meyve Tutumu (Nisan sonu – Mayıs)

Fenolojik Tanım

Elma ağaçlarında bu dönem, tam çiçeklenme evresiyle başlar ve döllenme sonrası genç meyve gelişiminin başladığı safhayı kapsar. Bu aşamada çiçeklerin büyük bölümü açılmıştır (BBCH 60–69), ve polinasyon-döllenme olayları aktif olarak gerçekleşmektedir.

Fenolojik ilerlemeyle birlikte, döllenmiş ovaryumlar genç meyvelere dönüşürken, döllenmemiş çiçekler fizyolojik olarak dökülür. Bitkinin enerji tüketimi ve besin elementi ihtiyacı bu dönemde oldukça yüksektir (Faust, 2011; Tromp et al., 2005).

Fizyolojik ve Besinsel İhtiyaçlar

Kalsiyum (Ca)

Kalsiyum, hücre duvarı ve zar stabilitesinde kritik rol oynar. Döllenme sonrası gelişmekte olan meyvelerin hücre bölünmesi döneminde yüksek miktarda kalsiyuma ihtiyacı vardır. Ca eksikliği ilerleyen dönemlerde bitter pit, yumuşama ve raf ömrü problemleriyle ilişkilidir (Shear, 1975).

  • Uygulama: Bu dönemden itibaren haftalık veya iki haftada bir yapraktan CaCl₂ (%0.4–0.6) veya şelatlı Ca (Ca-EDTA) uygulanmalıdır.

  • Toprak pH < 6.5 ise: CaNO₃ (kalsiyum nitrat) damlamadan verilebilir.

Bor (B)

Bor, polen oluşumu, polen tüpü uzaması ve yumurtalık gelişimi açısından bu dönemde hayati bir mikroelementtir (Brown et al., 2002). Eksikliğinde polinasyon yetersiz olur, meyve tutumu düşer.

  • Yaprak uygulaması: Borik asit %0.1–0.2 veya şelatlı B formunda çiçeklenmeden 7–10 gün önce yapılmalı.

  • Toprak uygulaması: Sodyum borat 0.5–1 kg/da (tek sefer).

Aminoasit ve Biyoaktif Maddeler

Çiçeklenme döneminde abiyotik stresler (soğuk, kuraklık, rüzgâr) tozlanma ve döllenmeyi olumsuz etkiler. Bu nedenle bitkiye dışsal aminoasit, deniz yosunu (Ascophyllum nodosum) ve humik asit takviyesi verilerek fizyolojik dayanıklılık artırılabilir.

  • Uygulama: Aminoasit + bor kombinasyonları, %0.2–0.3 konsantrasyonla çiçeklenme döneminde uygulanmalıdır.

  • Yarar: Polinasyon başarısını artırır, çiçek dökümünü azaltır (Cimrin et al., 2011).

Fosfor (P)

Fosfor, enerji metabolizması ve tozlaşma-döllenme süreçlerinde rol alan ATP`nin temel bileşenidir. Bu dönemde, fosforun yetersizliği meyve tutumunun düşmesine ve kök büyümesinin yavaşlamasına neden olabilir.

  • Uygulama: Damlamadan 5–10 kg/ha MAP (monoamonyum fosfat) ya da fosfit esaslı ürünler önerilir.

  • Fosfit (PO₃⁻): Ayrıca fungal baskılama ve meyve kalitesinde artış sağlar.

Azot (N)

Azot uygulaması bu dönemde kontrollü olmalıdır. Aşırı azot, generatif gelişimi baskılayarak vejetatif sürgünleri teşvik eder; bu da döllenmeyi ve çiçek dayanımını azaltabilir.

  • Uygulama: Kontrollü salınımlı azotlu gübreler veya azotlu yaprak gübresi (üre %0.3–0.5) ile sınırlı destek yapılabilir.

  • Dikkat: Toplam sezonluk N uygulamasının %20–30’u bu döneme kadar verilmiş olmalıdır.

Uygulama Yöntemleri

Yöntem

Açıklama

Yaprak Uygulaması

Bor, çinko, kalsiyum ve aminoasit içerikleri ile birlikte çiçeklenmeden 1 hafta önce ve tam çiçeklenmede uygulanmalıdır.

Damlama ile Fertigasyon

Fosfor, azot ve potasyum dengesi gözetilerek bu dönemde haftalık düşük dozlarla uygulanabilir.

Toprak Uygulaması

Bu dönem için sınırlı önerilir. Bor ve fosfor gibi elementler, bu dönemden önce uygulanmış olmalıdır.


İzleme ve Değerlendirme

  • Gözlem: Çiçeklerin sağlığı, açık çiçek yüzdesi, polinatör varlığı ve hava koşulları izlenmelidir.

  • Döllenme Başarısı: Döllenmiş ovaryumlar, 7–10 gün içinde şişmeye başlar. Şişmeyen çiçekler fizyolojik olarak dökülür.

  • Yaprak Analizi: Genellikle henüz yapılamaz. Önceki sezon sonuçları ve fenotipik gözlemlerle müdahale edilir.

Stratejik Özet

Bu dönemde hedef, yüksek döllenme başarısı, sağlıklı genç meyve gelişimi ve çiçek dökümünün azaltılmasıdır. Özellikle bor ve kalsiyum gibi elementlerin zamanında uygulanması, dönemsel fizyolojik bozuklukları önlemenin yanı sıra meyve tutumunu doğrudan etkiler.

Kritik Besinler: Kalsiyum, Bor, Fosfor, Aminoasit
Dönem: Nisan sonu – Mayıs ortası
Uygulama Şekli: Yapraktan + fertigasyon ağırlıklı


İlaç Önerileri