Fenolojik Tanım

Bu dönem, döllenmeyi takiben gelişen meyve taslaklarının hücre bölünmesini tamamlayıp, hücre genişlemesi ve su alımı ile büyümesini sürdürdüğü fazı ifade eder. Elmalarda BBCH 71–79 arası evreleri kapsar. Özellikle meyve et dokusunun hacim kazanması ve şeker birikiminin başlaması bu döneme karşılık gelir (Tromp et al., 2005).

Bitkinin toplam biyokütle talebinin en yüksek olduğu dönemdir ve meyve dokularında hem fizyolojik hem kimyasal içerik açısından nihai kalite belirlenir (Jackson, 2003).

Fizyolojik ve Besinsel İhtiyaçlar

Potasyum (K)

Potasyum, hücre osmotik basıncının düzenlenmesi, nişasta-şeker metabolizması, renk oluşumu ve su taşınımı açısından meyve büyümesinde başat rol oynar. Eksikliğinde meyve küçük kalır, renk ve şeker oranı düşer.

• Formlar: KNO₃ (Potasyum nitrat), K₂SO₄ (Potasyum sülfat), Potasyum silikat

• Uygulama: Haftalık fertigasyonla veya yapraktan %1-2 konsantrasyonla uygulanabilir.

• Yarar: Şeker birikimini artırır, meyve iriliğini ve renklenmeyi destekler.

Kalsiyum (Ca)

Kalsiyum bu dönemde de yapraktan düzenli şekilde uygulanmalıdır. Hücre duvarı oluşumu, meyve sertliği ve fizyolojik bozukluklara karşı koruma açısından önemlidir. Özellikle Granny Smith, Gala, Fuji, Braeburn gibi hassas çeşitlerde bitter pit riski yüksektir.

• Yaprak Uygulaması: %0.4–0.6 CaCl₂ veya şelatlı Ca (Ca-EDTA) haftalık uygulanmalıdır.

• Depo Kalitesi: Kalsiyum eksikliği, soğukta yumuşama ve çökme riskini artırır (Shear, 1975).

Magnezyum (Mg)

Magnezyum, klorofil molekülünün merkezi elementi olup fotosentez ve karbon fiksasyonu açısından kritiktir. Eksikliğinde yapraklarda sararma, verimde düşüş ve zayıf meyve gelişimi görülür.

• Formlar: MgSO₄ (Magnezyum sülfat), Mg-nitrat

• Yaprak Uygulaması: %0.5 MgSO₄ veya kompleks yaprak gübreleriyle takviye yapılabilir.

Azot (N)

Bu dönemde azot uygulaması dikkatli şekilde yapılmalıdır. Aşırı azot, meyve dokularında aşırı su birikimine ve düşük kuru madde içeriğine yol açar, ayrıca depo ömrünü olumsuz etkiler. Ancak, azot eksikliği de gelişimi sınırlar.

• Uygulama: Haftalık düşük dozlarda (örn. 1–2 kg/da/hafta) fertigasyonla verilebilir.

• Dikkat: Ağustos’tan sonra azot verilmemelidir.

Mikroelementler

• Demir (Fe): Kloroz gelişimini önlemek ve fotosentez devamlılığı için önemlidir. Şelatlı Fe-DTPA tercih edilmelidir.

• Çinko (Zn): Büyüme düzenleyici enzimlerin kofaktörüdür. Eksiklikte boğum araları kısalır.

• Mangan (Mn) & Bakır (Cu): Enzimatik aktiviteleri destekler. Meyve kalitesi ve hastalık direnci açısından gereklidir.