Bacillus megaterium, toprakta doğal olarak bulunan, Gram-pozitif, spor oluşturan ve çubuk şeklinde bir bakteri türüdür. Bu bakteri, bitkilerin fosfor ihtiyacını karşılamada önemli rol oynayan fosfat çözümleyici mikroorganizmalardan biridir. Organik asitler salgılayarak çözünmeyen fosfatları çözünür hale getirir ve böylece bitki köklerinin bu hayati besin elementine ulaşmasını sağlar.

2. Mikrobiyolojik Özellikleri

Özellik Açıklama

Morfoloji Çubuk şeklinde (bacillus), Gram-pozitif

Endospor Zorlu koşullarda hayatta kalmak için spor oluşturur

Yaşam Alanı Toprak, rizosfer ve bitki kök çevresi

Ürettiği Asitler Sitrik, glukonik, laktik asit

Ek Ürünler IAA (indol asetik asit), sideroforlar, fosfataz enzimleri

3. Fosfor Çözümleme Mekanizması

Toprakta bulunan çözünmeyen fosfat bileşikleri (örneğin Ca₃(PO₄)₂), bitki tarafından doğrudan alınamaz. Bacillus megaterium, sitrik ve glukonik asit gibi organik asitleri salgılayarak bu bileşiklerin çözünmesini sağlar. Asitler, toprağın pH`ını düşürerek fosfat bileşiklerinin çözünür form olan H₂PO₄⁻ ve HPO₄²⁻ iyonlarına dönüşmesini sağlar.

4. Bitki Üzerindeki Etkileri

Fayda Alanı Açıklama

Fosfor Erişimi Fosfor eksikliğine karşı doğal destek sağlar

Kök Gelişimi Bitki kök yapısını geliştirerek su ve besin alımını artırır

Çiçeklenme ve Verim Çiçek sayısını ve meyve tutumunu artırır

Enzim Aktivasyonu Fosfataz ve fitaz gibi enzimlerin üretimini teşvik eder

Stres Toleransı Kuraklık ve tuzluluk gibi çevresel stres faktörlerine karşı dayanıklılığı artırır

5. Kimyasal Reaksiyon

Ca₃(PO₄)₂ + Organik Asit → 2Ca²⁺ + H₂PO₄⁻

Bu tepkime ile çözünmeyen trikalsiyum fosfat, organik asitlerin etkisiyle çözünür fosfat formuna dönüşür./

6. Tarımsal Uygulama Tavsiyeleri

Bitki Grubu Dozaj Uygulama Şekli

Sebzeler 500 ml/da Damla sulama veya tohum kaplama

Meyve Ağaçları 20–50 ml/ağaç Kök bölgesine uygulanır

Tahıllar 1 L/ha Ekim öncesi veya çıkış sonrası

7. Sonuç

Bacillus megaterium, sürdürülebilir tarım uygulamaları içinde büyük öneme sahip bir toprak bakterisidir. Fosfor çözümleme yeteneği sayesinde kimyasal gübre kullanımını azaltmakta, bitki gelişimini desteklemekte ve toprak sağlığını iyileştirmektedir. Özellikle fosfor noksanlığı görülen alanlarda biyolojik gübre olarak kullanımı önerilir.