Hasar Tipi: Fizyolojik
Hasarın Yeri: Meyvenin dış yüzeyi
Hasarın Oluşumu: Hasattan sonra
Hasarın Görüldüğü Çeşitler: Modì® (Civg198), Sabah Kokusu, Jonagold, Fuji, Pink Lady® (Cripps Pink, Rosy Glow), Stayman Winesap, Red Delicious, Granny Smith
Belirtileri:
Yaygın kabuk esmerleşmesi, özellikle depolama veya raf ömrü döneminde gelişen, epidermiste lokalize yüzeysel bir kahverengileşmedir. Belirtiler genellikle:
Meyvenin gölgede kalan tarafında,
Erken hasat edilmiş meyvelerde,
Yüksek hasat öncesi sıcaklıklara maruz kalmış partilerde ortaya çıkar.
Kahverengileşme sıklıkla bulanık görünür, kabukta hafif çökmeyle birlikte olabilir ancak meyve etine geçmez. Oda sıcaklığında semptomların yayılımı hızlanabilir.
Patojen Oluşumunun Nedeni:
Doğrudan bir patojenle ilişkilendirilemeyen bu bozukluk, soğuk şokuna bağlı fizyolojik reaksiyonlarla ilişkilidir. Depolamanın başlangıcındaki ani sıcaklık düşüşü, özellikle olgunlaşmamış meyvelerde bu bozukluğu indükler.
Semptomlar sıklıkla depolama sırasında değil, raf ömrü sırasında belirginleşir.
Fizyolojik Sebepler:
Bu fizyopatolojik durumun kökeninde, alfa-farnesen adlı doğal uçucu bileşiğin oksidatif bozunması yer alır.
Alfa-farnesenin oksidasyonu sonucu ortaya çıkan konjuge trienler, hücre zarlarında hasara yol açar.
Bu da polifenol oksidasyonuna, dolayısıyla epidermal kahverengileşmeye neden olur.
Hücre zarları zayıfladıkça su ve oksijen geçirgenliği artar, bu da oksidatif stresin derinleşmesine neden olur.
Mücadele Önerileri:
Yaygın kabuk esmerleşmesine karşı önleyici stratejiler, tarla ve depolama uygulamalarını kapsamalıdır:
Bahçede Kültürel Uygulamalar
Ağaçlar dengeli taç yapısı ve ışık geçirgenliği sağlayacak şekilde budanmalıdır.
Aşırı meyve yükü önlenmeli, meyvelerin homojen büyümesi teşvik edilmelidir.
Hasat doğru zamanda yapılmalıdır (erken hasattan kaçınılmalı).
Depolama Stratejileri
ULO koşulları (%1–1,5 O₂): Yaygın kabuk kararmasını geciktirmede etkilidir.
1-MCP uygulaması: Olgunlaşma sürecini geciktirerek depolama stabilitesini artırır.
DCA (Dinamik Kontrollü Atmosfer): O₂ seviyesi, meyvenin fizyolojik tepkilerine göre %0,4’e kadar düşürülebilir. Bu yöntem, ULO’dan daha düşük oksijenle uzun süreli güvenli depolamaya olanak tanır.
Kimyasal Koruma
