(Stereum hirsutum Phellinus igniarius)

Tanımı ve biyolojisi

Kav hastalığına neden olan fungal etmenler birden fazladır ve Basidiomycota şubesinde yer almaktadır. Özellikle yaşlı bağlarda sorun olan Kav Hastalığı “Black measles, Apoplexy, Esca, Folletage, White root, Esca proper, Vine decline, Sunstroke” gibi farklı isimlerle anılmaktadır. Hastalık tablosunun ana nedeni patojenlerin ürettikleri lakkaz ve peroksidaz enzimlerinin asmanın odun dokusundaki lignini tahrip etmesi ve böylelikle su iletiminin sekteye uğraması sonucunda yeşil aksamda solgunluk, gelişme geriliği ve hatta kuruma belirtilerinin ortaya çıkmasıdır. Belirtiler asmanın tamamında veya yalnızca bir kısmında görülebilir. Hastalığın iki belirti tipi vardır. Birincisinde hastalık kronik seyreder ve yapraklardaki belirtilerle kendisini belli eder. İkincisinde ise akut bir seyir vardır ve asma aniden ölür. Buna apoplexy (inme) adı verilir.

Hastalık Belirtisi

✓  Hastalık; başlangıçta gözlerin uyanmasında gecikme, gelişmesinde gerileme şeklinde kendini gösterir.

✓  Genellikle asmanın bir dalında başlar ve daha sonra diğer dallarına da geçer.

✓  Yapraklar doğal yeşilliğini yitirir ve zamanla sararır. Yaşlı yaprakların damar aralarında önce sarartı şeklinde açılmalar görülür. Daha sonra bu lekeler birleşir ve renkleri kızıl kahverengiye dönüşür. Bu durumda damar aralarında kanal biçiminde lekeli alanlar oluşurken, damarlar nispeten yeşil kalır.

✓  Daha genç yapraklar şeffaflaşır, salkım silker ve yapraklarla kuruyarak dalında asılı kalır.

✓  Bazen tane bağlama ile olgunlaşma arasındaki herhangi bir zamanda, tanelerin yüzeyinde koyu mor nokta ya da lekeler ortaya çıkar. Bu lekeler tüm salkımda görüldüğü gibi bazı kısımlarına serpiştirilmiş vaziyette bulunabilir.

✓  Hastalık daha çok yaşlı asmalarda dikkati çeker. Bazen çok sıcak yaz aylarında, adeta yıldırım çarpmış gibi yaprakların birden bire solup kuruduğu, genç sürgünlerin bunu izlediği ve asmanın aniden öldüğü görülür. Bu durumda asma bazen son bir çabayla gövdesinden obur sürgünler çıkartarak yaşama mücadelesi verir.

✓  Gövde ve kalın dalların enine kesitlerine baktığımızda, merkezin çevresinin hastalıktan dolayı daha koyu renkli sert dokulu bir kuşakla çevrilmiş olduğu görülür.

✓  Yıldan yıla asmanın içi kavlaşır ve kavlaşma içten dışa doğru olur.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:

S. hirsutum’un konukçuları asma, kayısı, meşe, zeytin ve akasya’dır.

P. igniarius’un konukçuları orman ağaçları, asma, elma ve özellikle yapraklarını döken ağaçlar.

Mücadele Yöntemleri:

Kimyasal olmayan mücadele

✓  Hastalık daha çok yaşlı asmalarda görüldüğünden hastalıklı, çok yaşlı, verimden düşmüş asmalar sökülüp geri kalan artıklar da yakılmalıdır.

✓  Toprağı birkaç yıl dinlendirdikten sonra yeniden dikim yapılmalıdır.

✓  Hastalıklı omcalar için ayrı budama aletleri kullanılmalıdır ve böyle omcalardan çubuk alınmamalıdır.

✓  Budama vb. nedenlerle büyük yaraların oluşmasına meydan verilmemeli, oluşmuşsa da dezenfektan bir macunla yaralar hemen kapatılmalıdır.

Kimyasal Önlemler:

Günümüzde önerilebilecek bir ilaç bulunmadığı için kimyasal mücadelesi yapılamamaktadır.