(Plasmopara viticola)

Tanımı ve biyolojisi

Plasmopara viticola (B.& M.A.Çur.) B.l& D. T. in Sacc. fungal hastalık etmeni olup, bağlarda mildiyö hastalığı olarak bilinmektedir. Fungal etmen kış gibi olumsuz koşulları yere düşen yapraklarda oospor ya da dormat gözlerde mişel olarak geçirmektedir. Yeni bölgelere hastalığın bulaşması ise hastalıklı bitki materyallerin ya da bitki materyali ile bulaşık toprakların taşınması ile olmaktadır. Baharda serbest kalan sporlar yağmur sıçramaları ve rüzgar ile sağlıklı yaprak ve meyvelere taşınmaktadır. Sıcak ve uzun geçen nemli havalarda, meyve salkımları kısmen ya da tamamen hastalıktan dolayı ölebilir. Patojen eşeysiz üreme olarak iki kaçili zoosporlarini ve seksüel olarak da oosporlarini meydana getirir. Plasmopara viticola obligat bir parazit ve besinlerini canlı dokularda oluşturdukları emeçleri (haustrium) sayesinde almaktadır. Fungal hifler büyük ölçüde konukçuda hücreler arasındadır. Eşeyli üreme sonucu fungal etmen oosporlarini meydana getirir ve bu sporlar fungusun dinlenme ve kişi geçirdikleri dayanıklı organlarıdır. Oosporlar direk olarak cim tüplerini oluşturarak çimlenebilir ya da sporongiarini oluştururlar. Oluşan sprongialar içerisinde ise fungusun serbest su içerisinde hareketli ve iki kamçılı zooperlari meydana gelir ve daha sonra bunlar serbest kalır. Zoosporlarda çimlenir ve sadece yeşil dokulardaki fonksiyon gören stomalardan bitkileri infekte ederler. Zoosporlar ve sporongialar çok çabuk şekilde kururlar ve düşük nem ve güneş ışınlarına maruz kaldıklarında 2-3 saat içerisinde ölmektedirler, bu yüzden enfeksiyonlar sporlar serbest kalır kalmaz olmaktadır. Sporongialar (sporongiosporlar) patojenin sekonder yayılım şeklidir ve çok fazla ve hızlı bir şekilde üretilir. Ağaç benzeri bir yapıda olan, stomalardan dışarı çıkan ve misellerden oluşan sporongiaforlar (spor taşıyıcı organ) üzerinde bol miktarda sporongiasporlari meydana gelir. Bu sprolar rüzgar ve yağmur suyu sıçramaları ile etrafa yayılır ve yeni enfeksiyonlarını meydana getirirler. Sporongialardan serbest kalan zoopsorlar ise yaprak yüzeyinde biriken serbest suda yüzer ve kamçılarını kaybederek stoma yakınlarında enkist olurlar. Daha sonra bu sporlar çimlenir ve cim tütünü oluşturarak bitkileri stomalardan enfekte ederler. Sezon sonuna doğru ise infekteli olan yapraklarda oosporlar üretilir. Oluşan oosporlar kalın hücre duvarlıdır ve patojeni bir sonraki sezona taşınmasını sağlar. Bu sporlar aynı zamanda yeni genetik varyasyonların ortaya çıkmalarını da sağlarlar.

Hastalık Belirtisi

✓  Hastalık asmanın tüm yeşil kısımlarında görülebilir. Sürgünler 25 cm iken hastalık görülmeye başlar.

✓  Yaprakların üst yüzeyinde sarımtırak renkli tipik yağ lekeleri meydana gelir, alt yüzeyinde de beyaz renkli mantar tabakası oluşur. Lekeler büyüdükçe ortaları kızarır ve dökülür.

✓  Sürgünler üzerinde eliptik lekeler meydana gelir. Şiddetli durumlarda sürgünler kurur.

✓  Çiçek salkımlarında ise mantar tabakası her tarafını kaplayabilir, kısa zamanda kahverengiye dönüşüp kuruyarak dökülür. Olgun taneler hastalığa daha az duyarlıdır.

✓  Taneler küçük iken hassas olup mantar tabakasından dolayı grimsi bir renk alır. Beyaz çeşitlerde mat grimsi-yeşil, siyah çeşitlerde pembemsi kırmızıya döner.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:
Asma

Mücadele Yöntemleri:

Kimyasal olmayan mücadele

✓  Hastalıklı sürgünler dipten kesilip uzaklaştırılmalıdır.

✓  Asmaların altı hastalıklı yapraklar ve yabancı otlardan temizlenmelidir.

✓  Lüzumundan fazla sulanmamalıdır.

Kimyasal Mücadele

Birinci ilaçlama sürgünler 25–30 cm uzunlukta olunca, ikinci ve daha sonraki ilaçlamalar ise ilacın etki süresiyle günlük sıcaklık, yağış ortalaması nispi nem ve çiğ gibi meteorolojik etkenler hastalık için uygun koşullar oluşturduğunda yapılmalıdır. Hastalık etkenleri ortadan kalktığında ilaçlamalara son verilmelidir. Tahmin ve uyarı istasyonlarının bulunduğu yörelerde ise ilaçlamalar için yapılacak anonslar dikkate alınmalıdır.

Kullanılacak etken maddeler