Hıyar Mozaik Virüsü (Cucumber Mosaic Virus=CMV) viral bir etmen olup, konukçuları arasında birçok sebze, süs bitkileri ve diğer bitkiler vardır. Sebzelerden Hıyar, kabak, biber, domates, kavun, karpuz, ıspanak, soğan, patlıcan, patates, tütün, havuç, maydanoz, turp, bamya, bakla, marul, lahana, pırasa, şekerpancarı, süs bitkilerinden kirizantem, geranium, gladiolus, zambak, petunia, snapdragon, ve lale gibi bitkilerdir. Virüs hemen her yerde özellikle sıcak bölgelerde görmek mümkündür. CMV konukçularında sistemik enfeksiyon oluşturur. Virüs afid (yaprak bitleri=Aphis gossypii ve Myzus persicae), tohum, insanlar ve mekanik olarak sağlıklı bitkilere taşınmaktadır. Parasitik bitkilerden küskütünde (Cuscuta) virüsü taşıdığı bildirilmektedir. CMV kış şartlarını yabancı otlar ve bir çok yabani ot üzerinde ve kültür bitkide geçirebilir.
Belirtileri: Hastalık etmeninin muzlarda varlığı yaygından nadir olmaya kadar bir değişme gösterir. Hastalık belirtileri ortaya çıkıncaya kadar, hastalık genellikle fark edilmez. Ayrıca hastalık belirtileri periyodik olarak ortaya çıkar ya da çıkmayabilir. Hastalık etmeni bir çok ülkede ciddi problemlere neden olabilmektedir. Muzlarda hıyar mozaik virüsü, özellikle kabakgil, domates ve diğer sebze bitkilerinin yetiştirildiği yerlere yakın bölgelerde yaygın olarak görülmektedir. Bu bölgelerde hastalık afid böcekleri ile muz bitkisine taşınarak problem olmaktadır. Muzlardan muza taşınma ise genellikle daha düşük olduğu bildirilmektedir. Hastalık etmeninin belirtileri yaprakların damar aralarının klorozu şeklindedir. şiddetli durumlarda bu kalp yapraklarının ve merkezi dokuların çürümesi ile ilişkili olmaktadır. Hastalana bitkilerde bodurlaşma ve verimde düşmeler görülür.
Mücadelesi: Mücadelesi: Kültürel Mücadele: 1. Dayanıklı kültivarların kullanımı. 2. Hastalıktan ari fide ve fidanların kullanımı. 3. İnfekteli bitki artıkları yok edilmeli. 4. Konukçusu olan yabancı otlar ile mücadele edilmeli. 5. Bitki işleme aletlerinin temizliği ve bitkiler arasında hareketliğin mümkün mertebe azaltılması. 6. Vektör böcekler ile kimyasal mücadele ve vektörlerin hareketlerini sınırlayacak tedbirler alınmalı 7. Muz sera ve plantasyonlarını sebze yetiştiriciliğinden mümkün mertebe uzakta yapılmalı. Kimyasal Mücadele: Viral hastalık etmenlerine kimyasal mücadele önerilmez.
