(Phytophthora citrophthora)
Tanımı ve Biyolojisi
Hastalık etmeni toprak kökenli bir fungustur. Meyve enfeksiyonları ağaçların alt dallarındaki meyvelere, yağmurla sıçrayan hastalık etmenleri tarafından gerçekleştirilir. Ancak rüzgarla karışık yağmurlu günlerdefungus ağacın üst kısımlarındaki meyvelere de ulaşabilir. Fungus yaraya gereksinim duymadan da meyve de direkt penetrasyon yapar. Meyvelerde penetrasyondan 5-8 gün sonra lekeler oluşur. Penetrasyon için köklerin ve kök boğazının çeşitli nedenlerle yaralanması yeterlidir. Etmen 5-32 oC’de gelişebilmekte ve 24-28oC sıcaklıklarda optimum gelişme göstermektedir.
Hastalık Belirtisi
✓ Enfeksiyona uğrayan meyvelerde kahverengi lekeler oluşur ve meyve zamanla derimsi bir görünüm kazanır. Ağaç üzerinde çürüyen meyveler dökülürler. Çürümüş meyvelerin kendine özgü bir kokusu vardır.
✓ Etmen, gövde ve kalın dalları hastalandırarak daha çok aşı yerinin üzerinde, gövde kabuğunda zamk akıntısı oluşturan büyük yaralar meydana getirir. Lekeli kabuk dokusu zamanla kararır ve çatlar. Lekeli kabuk dokusunun altındaki odun dokusunda etmenin gelişimi görülmez.
✓ Hastalık tüm turunçgil yetiştirilen bölgelerde görülmekle beraber özellikle Akdeniz Bölgesinde yaygındır.
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:
Hastalık çok geniş bir konukçu dizisine sahip olup, limon, mandarin, portakal, altıntop, turunç, kaba limon ve ağaç kavunu önemli konukçularındandır.
Mücadele Yöntemleri:
Kimyasal olmayan mücadele
✓ Taban suyunun yüksek olduğu arazilerde turunçgil bahçesi tesis edilmemelidir. Böyle yapıdaki arazide bahçe kurulmuş ise, toprak drene edilmeli ve taban suyu seviyesi düşürülmelidir. Bahçeler kurulurken drenaj kanalları açılmalıdır.
✓ Fidanlar sık ve derin dikilmemeli, aşı yerleri toprak üstünden en az 35 cm yukarıda olmalıdır.
✓ Özellikle limonlarda meyve hastalıklarını önlemek için hasat sonbaharda yağmurlardan önce tamamlanmalıdır.
✓ Ağaçların kalın dal ve gövdelerinin değişik nedenlerle yaralanmasından kaçınılmalıdır. Yara yeri aşı macunu ile kapatılmalıdır.
✓ Kök boğazı hastalıkları görülürse ilkbahar aylarında kök boğazı açılmalı, güneşlendirilmeli ve havalandırılmalıdır. Suyun kök boğazına değmesi engellenmelidir. Bahçelerde özellikle ağaç altları yabancı ot ve diğer bitki artıklarından temiz tutulmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
Meyve enfeksiyonlarına karşı:
✓ Birinci ilaçlama; sonbaharda yağışlar başlamadan önce yapılmalıdır.
✓ II.İkinci ilaçlama; havalar yağışlı giderse 1. ilaçlamadan 15 gün sonra yapılmalıdır.
Gövde enfeksiyonlarına karşı:
✓ Hastalıklı ağaçlardaki yaralar ekim, ocak ve mart aylarında odun dokusuna kadar temizlenmelidir. Yara yerlerine %3’lük potasyum permanganat dezenfektan olarak sürülmelidir.
Kullanılabilecek etken maddeler