(Citrus stubborn disease ) 

Tanımı ve biyolojisi

Hastalık etmeni Spiroplasma citri Saglio; turunçgil floem dokusunda bulunur. Bu hastalık aynı zamanda “Yediverenleşme” olarak da adlandırılmaktadır. Hastalık etmeni aşı materyali ve cüce ağustos böcekleri ile sağlıklı bitkilere taşınmaktadır. Circulifer tenellus (Baker), Scaphytopius nitridus (Delong), S. acutus delongi (Young), C. haematoceps M.R., C. opacipennis (Leth) ve Euscelis plebejus (Fall) (Hom.:Cicadellidae) önemli vektörleridir.

Hastalığın belirtileri, ağacın yaprak, sürgün ve meyvelerinde görülür. Yaprakların normal şekli bozulur, küçülür, ovale yakın bir şekil alır ve bazen de kaşık gibi çukurlaşır. Bununla birlikte yaprak uçlarında beneklenmeler, damar aralarında çinko noksanlığına benzer sarımsı lekeler gözlenir. Ayrıca yaprak sapı ile dal arasındaki açı daralır. Genel olarak ağacın üst sürgünlerinin boğum araları kısalıp dikine büyüdüğü için  ağaç çalılaşmış gibi görülür. Sürgün gelişiminin durur ve ağaç bodurlaşır. Hastalıklı bahçelerde hemen hemen her mevsimde aynı anda çiçek ve irili ufaklı meyve bulmak mümkündür. Oluşan çiçeklerin çok az bir kısmı meyve bağlar ve bunların da büyük bir kısmı olgunlaşmadan dökülür. Hastalığın
en tipik belirtileri ağaçların zamansız çiçek açmaları ve meyvelerin olgunlaşma devresinde meşe palamudu şeklini almalarıdır. Hasta meyvelerin sapa yakın olan yarısının kabuğu daha kalındır. Kalın olan kabuk turuncu renkte olduğu halde, ince olan yarısının rengi sarımsı yeşildir. Meyve simetrisi bozulur, tadı ekşir ve acılaşır. Ağaç üzerinde fazla bekletilen meyvelerin alt yarısının rengi bazen grimsi kahverengi bir hal alır.

Göbekli portakallarda göbeğin kaybolması ve içeri doğru çökmesi tipiktir. Meyvelerin çekirdekleri genelde küçük ve kahverengi olup bu çekirdeklerin çimlenme gücü zayıftır.

Hastalık, %30-50 oranında ürün kaybına neden olur. Ayrıca zamansız açan çiçeklerin meydana getirdiği meyveler susuz, tatsız ve kabuğu çok kalın olduğundan pazar değeri bulunmaz

Hastalık Belirtisi:

✓  Hastalık etmeni olan fitoplazma bitkinin iletim demetlerinde bulunur.

✓  Aşı materyalleri ve Cüce Ağustos Böcekleri ile taşınır.

✓  Yaprakların şekli bozulur, küçülür ve ovale benzer bir şekil alır.

✓  Yaprak uçlarında ve damar aralarında çinko noksanlığına benzer lekeler görülür.

✓  Yaprak sapı ile dal arasındaki açı daralır.

✓  Ağaçta çalılaşma ve genel bir bodurluk görülür.

✓  Bulaşık bahçelerde yılın her ayında ağaçlarda çiçek veya meyve görülür.

✓  Hastalığın en tipik belirtisi ağaçların zamansız çiçek açmaları ve meyvelerin olgunlaşmaya doğru palamut şeklini almalarıdır.

✓  Meyvenin simetrisi bozulur, tadı ekşir ve acılaşır.

✓  Göbekli portakallarda göbek kaybolur ve içeriye doğru çöker.

✓  Meyve çekirdekleri küçük ve kahverengi olur, çekirdeklerin çimlenme gücü zayıflar.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Bütün turunçgil çeşitleri.

Mücadele Yöntemleri:

Kimyasal olmayan mücadele

✓  Virüsten ari sertifikalı üretim materyali kullanılmalıdır. Budama aletleri ağaçtan ağaca geçerken %2’lik sodyum hipoklorid ile dezenfekte edilmelidir.

✓  Bulaşık ağaçlar derhal sökülerek imha edilmelidir.

✓  Vektörlere karşı etkin mücadele yapılmalı.

İlaçlı mücadelesi yoktur.