(Septoria helianthi)

Tanımı ve Biyolojisi 

Septoria yaprak lekesi hastalığı daha çok bitkinin erken devrelerinde görülür.  Septoria helianthi fungusunun neden olduğu hastalığın ilk belirtileri yapraklarda kahverengiden saman sarısına kadar değişen renkte,  baklava dilimi şeklindeki lekelerden ibarettir. Aşırı yağış ve rutubette lekeler çoğalıp, büyüyüp birleşerek, yapraklarda büyük nekrotik alanların meydana gelmesine neden olurlar. Bu alanlarda oluşan fungusun piknidium adındaki küçük siyah furiktifikasyon organları hastalığın simptomatolojik tanısı için önemli bir işarettir. Lekelerin oluşumu önce alt yapraklardan başlar.

Septoria helianthi, ayçiçeğinde yaygın olarak görülür ve verimi düşebilir. Enfeksiyon rutubetli ortamlarda, bitki yoğunluğunun fazla olduğu, yani ekimin sık yapıldığı tarlalarda ve münavebesiz ekimlerde şiddetli olur. Patojen fungus hastalıklı bitki dokularında piknidium olarak kışı geçirir. İlkbaharda olgunlaşan pikniosporlar piknidlerden dışarı çıkarak etraftaki bitki yapraklarına ulaşıp, uygun şartları bulduklarında çimlenerek stomalardan giriş yaparak enfeksiyonu başlatırlar. Belli bir inkubasyon döneminden sonra bu sporların meydana getirdiği lekeler hızlı bir şekilde çoğalıp, büyüyerek 1.5 cm çapında büyük nekrotik alanlar şeklinde ortaya çıkarlar.  Bu lekeler, daha çok köşeli sivri ve baklava dilimi şekillerinde, üst yapraklarda kahverengi, alt yaprak yüzeylerinde de, daha açık gri kahve renkli olurlar. Küçük siyah piknidia, yaprağın her iki yüzeyinde de lekelere sebep olur. Mevsim ilerledikçe, zarara uğrayan bu lekeli bölgeler birbirleriyle birleşerek bütünleşirler ve solarak kururlar. Kuruyan bu yapraklar dökülürler. Sekonder enfeksiyonlarda pikniospolar aracığıyla gerçekleşir.

Kültürel Mücadele

-Hastalıklı bitki artıkları ya derine gömülerek ya da yakılarak yok edilmeli,

-En az 2-3 yıllık ekim nöbeti uygulanmalı,

-Sık ekimden kaçınılmalı,

-Yağmurlama sulamadan sakınılmalı,

Kimyasal Mücadele

Hastalığın sorun olduğu yerlerde kültürel önlemlerle sonuç alınamazsa o zaman korucu olarak ilaçlı mücadeleye yer verilmelidir. Bunun için yapraklarda ilk lekeler görülür görülmez ilaçlamalara başlanmalıdır. Hava koşullarına ve hastalığın seyrine göre 10- 15 gün ara ile ilaçlamalara devam edilmelidir.