Zararlılar

AYÇİÇEĞİNDE YEŞİLKURT (Helicoverpa armigera)

TANIMI VE YAŞAYIŞI

Ergin 35-40 mm kanat açıklığında bir kelebektir. Ön kanatlar erkeklerde grimsi yeşil, yeşilimsi devetüyü veya zeytin yeşili, dişilerde ise kızılımsı kahverengine yakın sarımsıdır. Ön kanatlar üzerinde biri böbrek diğeri daire şeklinde iki leke vardır. Arka kanatlar bej veya sarımsı renkli olup, kanat uçlarına doğru geniş ve siyah renkli birer bant bulunur. Antenler kıl şeklinde ve az tüylüdür. Baş ve toraks, ön kanatların renginde tüylerle örtülüdür. Abdomende bulunan kıllar, baş ve toraksdakilerden daha açık renkli ve kısadır. Yumurtalar 0.5–0.7 mm çapında, krem renkli ve üstten hafifçe bastırılmış küre şeklindedir. Üzerinde uzunlamasına yerleşmiş çıkıntılar vardır. Yumurtadan yeni çıkmış larvaların boyları 1.5–2.0 mm, kirli beyaz renkli ve çok kıllıdır. Bu kıllardan baş ve protoraksta bulunanların rengi siyahtır. Olgun hale gelmiş bir larvanın boyu 30-45 mm olup, rengi siyahımsı kahverengiden yeşil veya soluk sarıya kadar değişiklik gösterir. Larvanın üst kısmında yeşil, kahverengi ve sarı renkte bantlar yer alır. Yanlarda da sarı renkli birer bant daha bulunur. Pupa 20-23 mm boyunda, önceleri yeşil, daha sonra kızıl kahverengine döner. Kışı toprakta pupa döneminde geçirir. Kelebekler nisan sonu veya mayıs başından itibaren görünmeye başlar. Ergin uçuşları genellikle akşam saatlerinde olur. Dişi, yumurtalarını genellikle yaprakların alt yüzüne teker teker bırakır, bazen de çiçek tablasına koyar. Bir dişi iklim koşullarına bağlı olarak 400-2200 adet yumurta bırakabilir. Yumurtalar 5-10 gün içinde açılır. Larvalar gelişmesini 13-26 günde tamamlar ve 6 dönem geçirerek olgun hale gelir. Olgunlaşan larva toprağın 5-10 cm derinliğinde bir yuva hazırlar ve bu yuva içinde pupa olur. Pupa dönemi 12-25 gündür. Ege Bölgesi’nde yılda 3–5, Akdeniz Bölgesi’nde ise 5 döl vermektedir.

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI

Yeşil kurt larvaları yumurtalarını genellikle yapraklara bıraktığı için, zarar önce yapraklarda başlar. Larvalar yaprakların sadece damarlarını bırakacak şekilde hatta damarların bir kısmını da yiyerek zarara neden olurlar. Ayçiçeğinin erken döneminde, popülâsyonun yüksek olduğu yerlerde yeniden ayçiçeği ekimi gerektirecek kadar önemli zarar meydana getirebilirler. Ayrıca ayçiçeği tablalarında da zararlı olmaktadır. Ayçiçeği ekimi yapılan bütün alanlarda görülmektedir.

KONUKÇULARI

Polifag bir zararlıdır. Ayçiçeğinden başka, pamuk, tütün, bamya, patlıcan, domates, biber, fasulye, soya fasulyesi, nohut, mısır, yerfıstığı, kabak, kenevir, yonca, üçgül ve çeşitli süs bitkileri konukçuları olarak bilinmektedir.

DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ

Predatörleri: Scymnus interpunctatus Goeze (Col.: Cocinellidae) S. apetzoides Muls. (Col.: Cocinellidae) S. apetzi Muls. (Col.: Cocinellidae Piocoris erythrocephalus (P.S.) (Hem.: Lygaeidae) P. luridus Fieb. (Hem.: Lygaeidae) Geocoris magacephalus (R.) (Hem.: Lygaeidae) Nabis pseudoferus Rm. (Hem.: Nabidae) Orius niger Wolf. (Hem.: Anhocoridae) O. horvathii (Reut.) (Hem.: Anhocoridae) Chrysoperla carnea (Steph.) (Neur.: Chrysopidae) Parazitoitleri: Apanteles spp. (Hym.: Braconidae) Microplitis rufiventris Kok. (Hym.: Braconidae) Bracon hebetor Say. (Hym.: Braconidae) Diedegma spp. (Hym: Ichneumonidae) Hastalık etmenleri: Fusarium sp. Aspergillus flavus Link. Bacillus cereus Frank. B. thuringiensis (Berliner) Apanteles sp. Çukurova’da Yeşilkurt’un en önemli parazitoiti olarak bulunmuştur. Bu faydalı, yeşilkurt larvalarında mevsim sonuna doğru %60’a varan bir etkinlik sağlayabilmektedir.

MÜCADELESİ

Kültürel Önlemler

Baharda toprak iyi bir şekilde işlenerek kışlayan pupalar yok edilmeye çalışılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlama zamanı

100 bitkiden 5’inde yumurta, birinci dönem larva veya ilk zarar belirtileri görüldüğünde ilaçlamaya başlanmalıdır.

Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları

Bakanlık tarafından yayınlanan “Bitki Koruma Ürünleri” kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünleri ve dozları kullanılır.

Kullanılacak alet ve makineler

İlaçlamada hidrolik tarla pülverizatörü, sırt pülverizatörü (mekanik, otomatik, motorlu) veya sırt atomizörü kullanılır.

İlaçlama tekniği

İlaçlamalar sabah erken veya akşam geç saatlerde, rüzgârsız bir havada ve yaprakların alt yüzlerini de ıslatabilecek şekilde yapılmalıdır.

Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünü

Bitki Adı

Etken madde 

Dozu

İlaçlama/Hasat arasındaki süre

AYÇİÇEĞİ

250 g/l Cypermethrin

40 ml / da

7 gün

AYÇİÇEĞİ

25 g/l Deltamethrin

75 ml / da

3 gün

AYÇİÇEĞİ

200 g/l Cypermethrin

50 ml / da

7 gün

 

 


İlaç Önerileri