TANIMI VE YAŞAYIŞI 

Dikenlikurt (Earias insulana Boisd.) ergininde ön kanatlar ve baş ilkbaharda parlak yeşil, yaz sonu ve sonbaharda ise sarıdır. Arka kanatlar ise ipek beyazıdır. Abdomen ve bacaklar beyazdır. Gözler mavi ve yeşildir. Anten iplik şeklinde ince olup açık kahverengindedir. Dinlenme halinde kelebeğin kanatları vücuda doğru çekilmiş ve çatı şeklindedir. Vücut uzunluğu 8-10 mm, kanat açıklığı ise 20-28 mm’dir. Yumurta çapı 0.5 mm kadar, nar meyvesi şeklinde olup üzerinde enine ve boyuna dilimler vardır. Yumurta ilk bırakıldığında mavimtırak renkli, açılmaya yakın ise koyulaşır. Larvanın vücudu gri olup, olgunlaştıkça gri-mavi renge döner. Üzeri sarı noktalı, sırtta kısa diken şeklinde kıllar vardır. Baş koyu ve parlaktır. Olgun larva 15-18 mm uzunluğundadır. Açık kahverengi olan pupa beyaz veya krem renkli kokon içindedir. Kokon pamuk çiğitine benzer ve 12 mm boyundadır. Zararlının belli bir kışlama dönemi yoktur. Koşullara bağlı olarak pupa, larva veya her iki dönemde kışı geçirir. Larva olarak kışı geçiren Dikenlikurt ilkbaharda bulunduğu yerde pupa olur. Bitkilerin büyümeye başladığı mayıs ayından itibaren kelebek uçuşları başlar. Yumurtalarını genellikle tek tek tepe sürgünlerine, taraklara, genç yapraklara ve saplarına, çiçeklere ve sezon sonuna doğru daha çok genç kozalara koyarlar. Ancak bamya ve yabani bamya çiçeklerinde gruplar halinde yumurtalar görülebilir. Bir dişi ömrü boyunca 80-200 yumurta bırakır. Yumurtalardan 3-5 gün içinde genç larvalar çıkar. İlk döller genellikle genç tepe sürgünlerini delerek içine girer ve beslenirler. Sonraki döllerde larvalar tarak, çiçek ve genç kozaları delerek içine girer ve beslenir. Vücut dışarıda baş içerde olarak görülür. Pisliklerini delik çevresine bırakırlar. Larva yazın 8, sonbaharda 12, kışın 40 günde olgun hale gelmektedir. Daha sonra olgun larva koza brakte yaprakları, yaprak kıvrımları veya toprak içindeki döküntüler arasında pupa olur. Pupalardan yazın 12 gün sonra kelebekler çıkar. Zararlı genellikle pamuk yetiştirme sezonunun son yarısında daha çok görülür. Bir dölünü 3-6 haftada tamamlar. Ülkemizde yılda 4-5 döl verir. 

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI 

Dikenlikurt sürgün, tarak, çiçek ve kozada zarar yapmakla birlikte, sürgündeki zararı önemli değildir. Pamuk bitkisi gelişme dönemindeyken yumurtadan çıkan larva, tomurcuğu yiyerek beslenir. Sonra sürgünü delerek sapın içine girer ve sap içerisinde beslenmeye devam eder. Larva olgunlaşınca pupa olmak üzere kokon yapmak için en son beslendiği yerden delip dışarı çıkar. Tarakta ise larvalar genel olarak tarağı tepe kısmından delerek içeri girer ve zarar yapar. Daha ileri dönemde olan larvalar tarağı yandan da delerek zararını yapabilir. Zarar gören taraklar dökülür. Çiçekteki zararı yok denecek kadar az olup, asıl zararını kozada yapar. Yumurtadan yeni çıkan larvalar genellikle kozanın alt yarısından içeri girerek pislikleri dışarı atar. Larva henüz gelişmemiş lif ve çiğitleri de yer. Bir koza içerisinde birden fazla larva bulunabilir. Zarara uğrayan kozalar genellikle hiç açılmaz. Dikenlikurtun zarar verdiği kozalar köşeli yaprak leke hastalığı (Xanthomonas campestris pv. malvacearum) ve küf mantarları için uygun ortam oluşturur. Dikenlikurt salgın yıllarında mücadele yapılmadığı takdirde %90’a kadar zarar yapabilir. Ülkemizde Ege Bölgesi’nin güneyi ile, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ekim alanlarında bulunmaktadır. 

KONUKÇULARI 

Özellikle Malvaceae familyası bitkilerinden pamuk, bamya, ağaç hatmi, gül hatmi, yabani bamya ve ebegümecidir. 

DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ 

Predatörleri: Orius niger Wallf., (Hem.: Anthocoridae) O. horwathi (Reut.), (Hem.: Anthocoridae) O. minutus (L.) (Hem.: Anthocoridae), Nabis pseudoferus Ratt. (Hem.: Nabidae) N. rugosus L. (Hem.: Nabidae) Geocoris megacephalus (R.) (Hem.: Lygaeidae) Piocoris erythrocephalus (P-S.) (Hem.: Lygaeidae) Chrysoperla carnea (Steph.) (Neur.: Chrysopidae) Parazitoiti: Bracon hebetor (Say.) (Hym.: Braconidae) 

MÜCADELESİ 

Kültürel Önlemler 

– Pamuk hasadından sonra pamuk sapları tarladan kaldırılmalı ve sap kesiminden sonra tarla derin sürülmelidir.

– Tarla içinde konukçu bitki bırakılmamalıdır.

– Ekim mümkün olduğu kadar erken yapılmalıdır.

– Geç sulamalardan kaçınılmalıdır. 

Kimyasal Mücadele 

İlaçlama zamanı 

Tarla sürveyinde 3 metrelik pamuk sırasında ortalama 2 larva veya 4 açılmaya yakın yumurta bulunduğunda, koza sürveyinde ise %10 bulaşık koza varsa ilaçlama yapılmalıdır. 

Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları 

Bakanlık tarafından yayınlanan “Bitki Koruma Ürünleri” kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünleri ve dozları kullanılır. 

Kullanılacak alet ve makineler 

İlaçlamada, hidrolik tarla pülverizatörü, sırt pülverizatörü (mekanik, otomatik, motorlu) veya sırt atomizörü kullanılır. 

İlaçlama tekniği 

İlaçlamanın çiğ kalktıktan sonra ve günün rüzgârsız ve sıcak olmayan saatlerinde yapılmasına özen gösterilmelidir. Aletin memesinden çıkan sıvının iyi bir dağılım yaparak, iyi bir kaplama yapması sağlanmalıdır.

Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünü