Zararlılar

TÜTÜNDE TEL KURTLARI (Agriotes spp.)

TANIMI VE YAŞAYIŞI 

Ülkemizde bulunan önemli telkurdu türleri Agriotes lineatus L., A.obscurus L., A. sputator L., A.paludum Kiesenwetter, A.cilicensis Platia & Gaudenzi, Melanotus fuscipes Gyllenhal, Cardiophorus cyanipennis Mulsant & Wach.’dır. Türlere göre renkleri farklılık göstermekle birlikte, erginlerin renkleri genel olarak gri ile siyah arasında değişir. Vücutları uzun ve yassı olup arkaya doğru incelme gösterir. Üst kanatları uzunluğuna çizgili ve noktalıdır. Boyları 8–10 mm’dir. Ters çevrildiklerinde veya sıçramaları sırasında “çıt” diye ses çıkarırlar. Bu nedenle bunlara “çıt-çıt” böcekleri denilmektedir. Larvalar saman sarısı renkte, ince uzun ve silindirik ve sert yapıda olup vücut halkaları belirgindir. Dokunulduğunda sert hareketlerle kıvrılırlar. Tel kurtları kışı larva ve ergin durumunda geçirirler. Larvalar kışı toprak derinliklerinde, erginler ise çoğunlukla toprak içinde oluşturdukları hücre içinde, ot yığınları altında veya gizlenmelerine elverişli başka yerlerde geçirirler. İlkbaharda larvalar toprak yüzeyine yaklaşarak beslenirler. Erginler de bulundukları yerden ayrılarak beslenmeye ve çiftleşmeye başlarlar. Çiftleşen dişiler yumurtalarını Temmuz ayı ortalarına kadar toprağın 10–15 cm derinliğine tek tek veya 30–40’lık kümeler halinde koyarlar. Bir dişinin koyduğu yumurta sayısı ortalama 150 adettir. Yumurtaların açılması 30–40 gün sürer. Çıkan larvalar hemen beslenmeye başlar. Fakat ilk dönemlerde özellikle kuraklığa çok duyarlı olmaları nedeniyle çok sayıda ölüm meydana gelir. Larvalar gelişmesini yaklaşık 4 yılda tamamlar. Olgunluğa erişen larvalar, yazın toprağın 30–40 cm derinliğine inerek bir kokon içinde pupa olurlar. Yazın meydana gelen yeni erginler, gelecek ilkbaharda topraktan çıkarlar. 

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI 

Erginler bitki yapraklarında beslenirlerse de önemli zararları görülmez. Larvalar bitkilerin toprak altı organlarına saldırır. İnce olan mısır köklerini koparırlar, kalın köklerde ve toprağa yakın ana gövde içinde galeriler açarak beslenirler. Bu şekilde zarar gören bitkiler kolayca kurur. Yoğun bulundukları yerlerde zararları çok fazla olup, bazı mısır tarlalarında bu zarar %80’e kadar yükselir. Olgun larvalar daha ağır zarara yol açarlar. Yurdumuzun tüm mısır bölgelerinde az da olsa rastlanabilmektedir. 

KONUKÇULARI 

Çok sayıda kültür bitkisinde zarar yaparlar. En çok zarar yaptığı bitkiler arasında mısır, buğday, arpa yulaf, şeker pancarı, tütün, pamuk, soğan ve patates bilinmektedir.

DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ 

Ülkemizde tespit edilen bir doğal düşmanı yoktur. 

MÜCADELESİ 

Kültürel Önlemler 

Larvaların dayanıklı bir görünüşü olmasına rağmen, çevre koşullarına karşı çok duyarlıdırlar. Tel kurdunun yüzeye yakın olduğu, yaz sonları veya sonbaharda yapılacak bir toprak işlemesi, geniş ölçüde ölümlere neden olur. Ayrıca toprağı tam doyuran sulama tel kurtlarını öldürme bakımından çok etkilidir. 

Kimyasal Mücadele 

İlaçlama zamanı 

Tel kurtlarına karşı ilaç uygulamasına geçmeden önce 1/4 m²’lik çerçeve, tarla büyüklüğü göz önünde bulundurularak en az 12 kez atılır. Çerçeve içindeki toprak 20 cm’ye kadar kazılarak buradaki larvalar sayılır; m2 ’de10 veya daha fazla larva saptanmışsa tohum veya toprak ilaçlaması yapılır. İlaçlama ekimden önce uygulanmalıdır. Toprak ilaçlaması ayrıca eylül veya ekim ayında toprak tavında iken de yapılabilir. 

Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları 

Bakanlık tarafından yayınlanan “Bitki Koruma Ürünleri” kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünlerinden biri ile ilaçlama yapılır. 

Kullanılacak alet ve makineler 

Granül ilaçlar kumla karıştırılıp kullanılacaksa, eldiven kullanılmalıdır. Sıvı ilaçlar ise alanın genişliğine göre uygun bir pülverizatör ile uygulanmalıdır. Tohum ilaçlamasında ilaçlama bidonu kullanılmalıdır. 

İlaçlama tekniği 

Tohum ilaçlamasında; ilaçlama bidonlarında 100 kg tohuma belirtilen miktardaki ilaç ilave edilerek 2–3 dakika çalkanır ve sonra ekim yapılır. Toprak ilaçlamasında tavsiye edilen dozdaki ilaç tarlaya atılarak, 5–10 cm derinliğe karıştırıldıktan sonra tohum ekilir. 

UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ 

İlaçlamadan önce ve ilaçlamadan sonra bitkilerin 2–4 yapraklı olduğu dönemde, ilaçlama zamanının tespitinde belirtildiği gibi larva sayımları yapılarak, elde edilen değerler karşılaştırılarak, değerlendirme yapılır.



İlaç Önerileri