Zararlılar

TÜTÜNDE YEŞİLKURT (Helicoverpa armigera Hbn.)

TANIMI VE YAŞAYIŞI

Yeşilkurt genel olarak bejimsi kahverengi olup, ön kanatları üzerinde biri böbrek diğeri daire şeklinde belirgin iki leke vardır. Kanat açıklığı 30–35 mm’dir. Erkek kelebeklerin ön kanatları gri yeşil, zeytin yeşili veya devetüyü renkte ve dişilerin ön kanatları ise turuncu kahve, kırmızı kahve veya tuğla kırmızısı renktedir. Yumurtaları üstten basık küre şeklinde, soluk beyaz, sarımsı yeşil renkte olup üzerinde meridyen çizgileri bulunur. Yumurtadan yeni çıkmış larva şeffaf, soluk grimsi yeşil renktedir. Olgun larva 30– 40 mm boyunda olup, yeşil, kahverengi veya turuncu rengin değişik tonlarındadır. Vücut üzerinde uzunlamasına bantlar bulunur. Pupa 14–20 mm boyunda, kızılımsı kahverenginde olup, abdomenin sonunda birbirine paralel iki tane uzun dikene benzer uzantı bulunur. Zararlı kışı pupa halinde toprağın 3–8 cm derinliğinde geçirir. Kelebekler nisan başından itibaren uçuşurlar. Yumurtalarını yaprak, gövde, koçan püskülleri ve erkek organlar üzerine tek tek, bazen 3–5 adetli gruplar halinde bırakırlar. Zararlı 400–2000 yumurta bırakabilir. Yumurta bırakıldıktan 24 saat sonra üzerinde enine kırmızı bir halka belirir. Açılmaya yakın bu halka koyulaşır. Yaprak ve gövdeye bırakılan yumurtalardan çıkan larvalar önce bulundukları yerde beslenirler ve daha sonra üreme organlarına geçerler. Üreme organlarına bırakılan yumurtalardan çıkan larvalar ise, süt olum dönemindeki koçanda beslenirler. Larvalar 6 dönem geçirerek, yaklaşık 15 günde pupa olurlar. Pupa süresi 9–12 gündür. Ülkemizde mısırda bir döl verir. 

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI 

Tepe ve koçan püsküllerini keserek döllenmeye engel olan larvalar, koçanların seyrek daneli olmasına sebep olurlar. Ayrıca, larvalar süt olum döneminde, koçanın ucuna doğru bir delik açarak koçan içerisine girer. Koçanda süt olum dönemindeki taneleri yiyerek 3–5 cm uzunluğundaki alanı tahrip eder. Ayrıca koçanda açtıkları deliklerden bazı fungal hastalık etmenlerinin bulaşmasına neden olurlar. Yeşilkurt zararından dolayı üründe verim ve kalite düşer. Ülkemizin bütün bölgelerinde yaygındır. 

KONUKÇULARI 

Yeşilkurt polifag bir zararlıdır. Mısırdan başka, pamuk, sebze, baklagil, yonca ve birçok yabancı ot konukçusudur. 

DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ

Yeşilkurt’un ülkemizde tespit edilen birçok doğal düşmanı bulunmaktadır. Bunlar aşağıda verilmiştir. 

Yumurta parazitoitleri: Trichogramma evanescens Westw. (Hym.: Trichogrammatidae) T.turkestanica M. (Hym.: Trichogrammatidae) T.pintoi Voegeli. (Hym.: Trichogrammatidae) Telenomus minimus Kozlov (Hym.: Scelionidae) 

Larva parazitoitleri: Tachina magnicornis Zet (Dip.: Tachinidae) Apanteles cupreus Lyle (Hym.: Braconidae) A.glomeratus (L.) (Hym.: Braconidae) A.ruficrus (Hym.: Braconidae) Chelonus osculator Panzer (Hym.: Braconidae) Cotesia ruficrus Haliday (Hym.: Braconidae) Habrobracon brevicornis (Wasmael)(Hym.: Braconidae) H. hebetor Say (Hym.: Braconidae) Cotesia kazak (Tel.) (Hym.: Braconidae) C.lineola Curtis (Hym.: Braconidae) C.melanocela (Rata) (Hym.: Braconidae) Glytapanteles liparidis (Bouch.) (Hym.: Braconidae) Psycoletes lancifer Haliday (Hym.: Braconidae) Microplitis rufiventris Kok. (Hym.: Braconidae) Lonchaea chorea (Fabricus) (Hym.: Lonchaeidae) Sarcophaga destructor Malloch (Hym.: Sarophagidae) Hyposoter didymator Thbg. (Hym.: Ichneumonidae) Diadegma sp. (Hym.: Ichneumonidae) 

Pupa parazitoitleri: Hockeria urfaensis sp.n. (Hym.: Chalcidoidae) 

Predatörleri: Adonia variegata Goeze (Col.: Coccinellidae) Coccinella septempunctata L. (Col.: Coccinellidae) Exochomus flavipes Thnbg . (Col.: Coccinellidae) Scymnus interruptus Goeze (Col.: Coccinellidae) S.apetzoides Muls. (Col.: Coccinellidae) S.apetzi Muls. (Col.: Coccinellidae) S.levaillanti Muls. (Col.: Coccinellidae) Orius horvathi (Reut.) (Hem.: Anthocoridae) O.minutus (L.) (Hem.: Anthocoridae) O.niger Wollf (Hem.: Anthocoridae) Geocoris megacephalus (R.) (Hem.: Lygaeidae) G.pallidipennis (C.) (Hem.: Lygaeidae) Piocoris erythrocephalus (P.-S.) (Hem.: Lygaeidae) P.luridus Fieb. (Hem.: Lygaeidae) Campyloma diversicornis Reut. (Hem.: Miridae) C.verbasci (M.-D.) (Hem.: Miridae) Deraeocoris pallens Reut. (Hem.: Miridae) D.serenus Dgl.-Sc. (Hem.: Miridae) Macrolophus caliginosus (Wgn.) (Hem.: Miridae) Nabis pseudoferus Rm. (Hem.: Nabidae) N.rugosus L. (Hem.: Nabidae) Chrysoperla carnea (Steph.) (Neur.: Chrysopidae) Paravespula germenica (F.) (Hym.: Vespidae) Polistes dominulus (Christ.) (Hym.: Vespidae) Polistes gallicus (L.) (Hym.: Vespidae) Polistes nimpha (Christ.) (Hym.: Vespidae) 

Larva hastalık etmenleri: Bacillus thuringiensis Berliner (Bacillaceae) Aspergillus parasiticus Speare (Moniliaceae) A.niger van Tiegh (Moniliaceae) Rhizopus sp. (Mucorales) Fusarium moniliforme Sheldon (Deuteromycetes) 

MÜCADELESİ 

Kültürel Önlemler 

Yeşilkurtla mücadelede hasattan sonra tarlalar sürülmelidir. 

Biyolojik Mücadele 

Yeşilkurdun çok sayıda ve etkili doğal düşmanı bulunmaktadır. Doğal düşmanların korunması durumunda, zararlı baskı altında tutulabilmektedir. 

Kimyasal Mücadele 

Doğal düşmanların bu zararlıyı baskı altında tutması nedeni ile ülkemizde kimyasal mücadeleye gerek görülmemektedir. Ancak, doğal düşmanların yetersiz olduğu tarlalarda kimyasal mücadele yapılabilir. 

Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünü

Bitki Adı

Etken madde  

Dozu

İlaçlama/Hasat arasındaki süre

TÜTÜN

%35 Chlorantraniliprole

12 g/da (larva) 

14 Gün

TÜTÜN

%5 Emamectin benzoate

20 g/da. (Larva) 

14 gün

TÜTÜN

100 g/l Cyantraniliprole

75 ml/da 

7 gün

TÜTÜN

32000 CLU/mg Bacillus thuringiensis subsp kurstaki ABTS-351 ırkı

100 g/da (Larva)

TÜTÜN

790 g/l Neem Yağı + 0,3 g/l Azadirachtin

500 ml/da

3 gün

 



İlaç Önerileri