TANIMI VE YAŞAYIŞI
Gövdesi silindir şeklinde olan kör fareler kuyruksuzdur. Gözler dumura uğramış olup deriden bir perde ile örtülüdür. Kulak kepçesi yoktur. Kulak 3-4 mm çapında bir çember görünümünde olup, tüyler arasında bir kabartı gibidir. Ön ayaklar ve burun çok sertleşmiş olup, kazıcı tipte gelişmiştir. Sırt tüyleri dip kısımda koyu gri, üst kısımda kızılımsı gri renkte ve yumuşaktır. Karın ve kulak bölgesi koyu, başın ön tarafı ise gri renktedir. Vücudun yanlarında, sırt ve karın renklerini ayıran belirli bir yan çizgi yoktur (Şekil 96). Vücut uzunluğu 172-235 mm, arka ayak 23-30 mm’dir. Çiftleşme dönemleri dışında toprak altı sistemlerinde tek başlarına yaşarlar. Çiftleşme dönemi kasım sonundan şubat ayına kadar devam eder. Gebelik süresi 30 gün kadardır. Mart ve nisan aylarında bir tek doğumda 2-4 yavru verirler. Yeni doğan yavrular hemen hemen 5 gr ağırlıkta ve 50 mm kadar uzunluktadır. Yavrular 4-6 haftalık olunca yuvalarını terk ederler. Kör fareler kış uykusuna yatmaz. Kışın iklim koşullarına bağlı olarak toprak yüzeyinde 4 m kadar derine inmektedirler. Burada yazın depo ettikleri bitkileri yiyerek beslenir ve kış soğuklarından korunurlar. Bir tek kör fare 1-15 da’lık bir alanda faaliyet gösterebilir. Galerileri kazarken toprağı dışarı atar ve irili ufaklı kümeler oluştururlar. Bu toprak kümelerinin bir kısmı üreme, bir kısmı da oturma kümecikleridir. Üreme tepeciklerinin yapımı sonbahar yağmurlarından hemen sonra başlar. Kör fareler toprak yüzüne nadiren geceleri çıkarlar. Galeri sistemlerine ait açılmış bir deliği hiç bir zaman açık bırakmazlar. Açılmış delikleri kapatmaları, açık galeri yüzünden hava ve ses titreşimlerinin hayvana uyarıcı etki yapması sonucu olmaktadır.
ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI
Bitki köklerine, özellikle yumrulu bitkilere zarar verirler. Ayrıca toprakaltı sistemlerinde dolaşırken bitkilerin toprakaltı kısımlarını keserek zarar verirler. Kazdıkları geniş ve dolambaçlı toprakaltı sistemleri yüzünden sulama işlerini de aksatabilirler. Savaşım yapılmadığı takdirde yoğunluğa bağlı olarak ekonomik önemde zararlar oluştururlar. Devamlı sulanan araziler hariç, yurdumuzun hemen her bölgesinde bulunurlar.
KONUKÇULARI
Pancar, patates, şalgam, havuç, soğan ve pırasada ekonomik önemde zarar yaparlar. Ayrıca çayır ve yoncalıklarda da zararlı oldukları saptanmıştır.
DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ
En önemli doğal düşmanları köpek, tilki, puhu kuşu (Bubo bubo), kulaklı baykuş (Osio otus) ve peçeli baykuş (Tyto alba)’dur.
MÜCADELESİ
Kültürel Önlemler
Galeri sistemleri su altında bırakılarak, kör fareler öldürülebilir.
Mekanik Mücadele
Kör farelere karşı gerek gaz ve gerekse yem halinde uygulanan kimyasal maddelerden etkili bir sonuç alınamamıştır. Bu nedenle bugün için kör farelere karşı en etkili mücadele yöntemi, kapan kullanılmasıdır.
Mücadele zamanı
Çok soğuk kış günleri dışında, yıl boyunca her zaman kapan kurulabilir.
Kullanılacak alet ve makineler
Beypazarı tipi kör fare kapanı en etkili sonucu vermektedir. Ancak yöresel olarak kullanılan farklı kör fare kapan tipleri de bulunmaktadır.
Kapan kurma tekniği
En taze toprak yığını saptanır ve toprakları bir kürekle aktarılarak delik ağzı bulunur. Ortaya çıkarılan delik ağzına bir çubuk sokularak 20–30 cm’lik galeri uzunluğunun düz olmasına ve bu kısma başka bir galerinin açılmamış bulunmasına dikkat edilir. Kıvrımlar varsa giderilinceye kadar kazılır. Sonra, kazma sırasında galerinin içine giden topraklar iyice temizlenir. Daha sonra, kapan kurulu olarak, kapan levhası delik ağzına gelecek şekilde yerleştirilir. Hava akımının ve ses girişinin önlenmesi için, muhakkak delik ağzı bir miktar otla örtülür. Kurulmuş olan kapanlar sık sık kontrol edilir. Galeri açma işleminde iki galeri çıkarsa, her ikisine de kapan kurulmalıdır. Bunlardan birinde kör fare yakalanmış ise kapanlar başka galerilere kurulur.
UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Kör fareler toprakaltı sistemlerinde çiftleşme zamanları dışında tek olarak yaşadıklarına göre, uygulama bu döneme rastlamadıkça her galeri sistemde bir zararlı yakalandığında uygulamanın etki oranı %100’dür.
