(Sclerotium cepivorum)

Tanımı ve Yaşayışı

Hastalık etmeni kışı hastalıklı bitki artıklarında ve toprakta geçirir. Toprakta konukçu bitkiler olmaksızın 20 ile 30 yıl arasında canlılığını koruyabilir ve toprağın 30 cm derinliklerine kadar yerleşebilir. Konukçu bitkilerin salgıladığı uçucu maddeler vasıtasıyla uyarılarak çimlenirler, daha sonra bitki köklerini ve yaprak kınlarını doğrudan enfekte ederler. Etmen, tohuma bulaşan sklerotlar, sulama suyu, bulaşık fide toprağı, alet ve ekipmanlar ile taşınır. Hastalık oluşumu topraktaki bulaşıklık miktarına ve çevre faktörlerine bağlıdır. Hastalık gelişimi genellikle 9 0 C’nin altındaki toprak sıcaklığında yavaş, 14-18 0 C’de optimum olurken, 24 0C ve üzeri sıcaklıklarda azalmakta veya gelişmesi durmaktadır.

Hastalık Belirtisi

✓  Hastalık, asıl olarak tarlada ortaya çıkar ve uygun olmayan depo koşullarında da zarara neden olabilir. Bitkilerde yumruların oluşmaya başlamasıyla patojenin gelişmesi de artar.

✓  Hastalığa erken yakalanmış olan bitkiler solar ve çökerler. Yapraktaki belirtiler bitkinin gövdesi ve yumruları oluştuktan sonra ortaya çıkar ve alt yapraklardan itibaren sararma meydana gelir

✓  Sararmış bitkiler topraktan çekilince kolayca çıkarlar ve bu yumruların beyaz bir örtü ile kaplandığı ve üzerinde yer yer siyah küçük belirtilerin oluştuğu görülür. Daha sonra bu oluşumlar hızlı bir şekilde devam eder ve yumrular çürümeye başlar.

✓  Çürüme ilk dönemde ıslak çürüklük şeklinde olmasına rağmen zamanla kuru çürüklük şekline döner.

✓  Bulaşık bitkinin toprak altı kısımlarından komşu bitkilere bulaşmalar olur ve aynı sıra üzerinde kurumalar başlar.

✓  Eğer hastalıktan etkilenen yumrular uygun sıcaklıklarda depolanmazsa, hastalık depolarda da devam eder ve yumruların çürümesine neden olur. Kuru depo koşullarında ise hastalık yayılmamaktadır.

✓  Hastalık etmeni tarlada görüldüğünde konukçu bitkileri yetiştirmek oldukça zordur.

✓  Hastalık, kışlık ekimlerde ve serin iklim koşullarında daha fazla zarara neden olmaktadır. Ülkemizde soğan ve sarımsak yetiştirilen bazı alanlarda sınırlı olarak görülmektedir.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Etmenin başlıca konukçuları, soğan, sarımsak, pırasa.

Mücadelesi

Kimyasal olmayan mücadele

✓  Hastalığın görülmediği yerlerde üretim yapılmalı ve hastalıksız tohumluk kullanılmalı,

✓  Derin ve sık ekimden kaçınılmalı,

✓  Konukçusu olmayan bitkilerle en az 5 yıl münavebe uygulanmalı,

✓  Hastalıklı yumrular ve toprak materyalinin yeni yetiştirme alanlarına girmesinden kaçınılmalı,

✓  Hastalıklı alanlarda çalışma yapıldıktan sonra yeni çalışma alanlarına taşınmadan önce alet ve ekipmanlar temizlenmeli,

✓  Hastalık tarlanın belli bir kısmında ve bir kaç bitkide çıkıyorsa bu alanlardaki bitkiler toprakları ile birlikte uzaklaştırılmalı ve imha edilmelidir.

✓  İklim koşullarının uygun olduğu bölgelerde fiziksel mücadele olarak toprak solarizasyonu yapılabilir.

Kimyasal Mücadele

Ruhsatlı etken madde yoktur.