TANIMI VE YAŞAYIŞI

Ektoparazit olan İğne nematodları (Longidorus spp.)’nın boyları oldukça uzun (2–

11 mm), erkek ve dişisi iplik formundadır. Baş bölgesinde 44–180 µm arası

değişen uzunlukta ağız iğneleri (stilet) vardır.

Morfolojik olarak Xiphinema (kamalı nematodlar) cinsine ait türlere benzemekle

beraber, Xiphinema cinsinde stiletin arka kısmında 2 parçalı yaka şeklinde bir

kısım bulunurken Longidorus cinsinde stilet düz ve vücutları daha incedir.

Yumurtalarını konukçusunun kılcal köklerine bırakan Longidorus spp. dört larva

dönemi geçirdikten sonra ergin olurlar. L. elongatus genellikle yılda bir döl vermekle beraber bazı yıllarda çilek gibi bazı konukçularda sonbaharda ikinci dölü

verirler. Her dölde ergin dişi 20 kadar yumurta bırakır ancak hayat çemberinin

farklı dönemlerindeki ölümler sonucu yıllık üreme oranı çok düşük kalır. L. elongatus hassas konukçularında populasyonunu yılda sadece 2–4 kat arası arttırmaktadır. Longidorus türlerinin çoğu uzun hayat çemberine sahiptir ve özellikle

ılıman iklimlerde bazı türlerinin hayat çemberi 2 yıla kadar uzayabilir.

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI

İğne nematodlarının ergin ve larvaları konukçu bitkilerde ektoparazit olarak

köklerin özsuyunu emerek beslenir. Kök yüzeyinde uygun noktayı bulduktan sonra

stiletlerini hızlıca 2 veya 3 hücre kalınlığında köke sokup çıkartırlar ve hücre

özsuyunu emerler. Köklerdeki bu beslenmeleri sonucu yuvarlaktan kanca şekline

kadar değişen görünümde galler meydana getirirler, bitkinin genel görünümünde

cüceleşme görülür. İğne nematodları sekonder zararlarını ise köklerde meydanagetirdikleri bu açıklıklardan bakteriyel ve fungal etmenlerin bitkiye girerek

hastalandırmaları sonucu oluştururlar.

İğne nematodlarının beslenmeden dolayı yaptıkları zararın yanı sıra, virüs vektörü

olmaları daha büyük önem arzeder. Longidorus cinsine ait 83 türden 7’si virus vektörü olarak bilinmektedir. Bu cinse ait en önemli türler; L. elongatus, L. attenuatus ve L. macrosoma’dır.

KONUKÇULARI

İğne nematodları polifag nematodlar olup virus vektörü olduğu saptanmış türlerin

konukçu dağılımları verilmiştir.

DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ

Yurdumuzda zararlının doğal düşmanları üzerinde araştırma yapılmamıştı

MÜCADELESİ

Karantina Önlemleri

Ülkemizde tespit edilmiş olan L.elongatus ve L.attenuatus karantinaya tabi olan

nematodlardır.

Kültürel Önlemler

– İğne nematodları açısından temiz olduğu tespit edilmiş alanlarda sertifikalı

çeşitler kullanılmalıdır.

– Yabancı ot mücadelesi yapılmalıdır

– İğne nematodları ile taşınan virüslerle bulaşık bahçelerin sökümünden sonra,

yeni bahçe tesisine kadar, en az 3 yıl süreyle tahıl gibi konukçusu olmayan

bitkiler yetiştirilmelidir.

– Dayanıklı anaç ve çeşitler kullanılmalıdır.

– Bulaşık meyve bahçesi veya bağların sökümünden sonra, bitki kök artıkları

(çok derinde olanlar da dâhil) tamamen toplanıp imha edilmelidir.

– Sulama suyunun bulaşık alanlardan diğer alanlara taşması engellenmelidir.

– Damla veya yağmurlama sulama sistemleri tercih edilmelidir.