TANIMI VE YAŞAYIŞI

Erginler sarımtırak alaca renkte ve madeni parıltılı olup 6-8 mm boyunda ve 9-12 mm kanat açıklığındadır. İp şeklindeki antenler vücuttan uzun olup dinlenme anında vücuda yapışık ve paralel durumdadır. Ön ve arka kanatlar dar ve mızrak şeklinde olup uzun saçak tüylere sahiptir. Ön kanat üzerinde biri ortada ve diğeri uç kısma yakın iki koyu leke vardır. İlk bırakıldığında saydam fildişi rengindeki yumurta 0.5 mm boyunda olup üzerinde uzunluğuna silik çizgiler vardır. Gelişme ilerledikçe renk koyulaşmakta ve açılıma yakın turuncu bir renk almaktadır. Yumurtadan yeni çıkan larva 0.8 mm boyunda ve soluk kirli beyaz renktedir. Olgun larva 6.5–9.0 mm boyunda olup, üzerinde kısa ve seyrek kıllar vardır. İlk oluştuğunda açık balmumu rengindeki pupa 6.5–8.5 mm boyundadır ve gelişme sonunda koyu kestane rengine dönüşmektedir. Erginler 3–8 gün yaşamaktadır. Dişiler yumurtalarını toplam 23–65 adet olmak üzere (2–8 adetlik gruplar halinde) yaprak koltukları ve sürgünlerin çatlakları arasına bırakırlar. Gün ışığında hareketsiz olan erginler, yaprak ve dallar üzerinde bulunmakta ve alaca karanlıkla beraber aktif hale geçmektedirler. Ergin, çıkışından 24 saat sonra yumurtlamaya başlamaktadır. Bırakılan yumurtalar 8–15 gün sonra açılmaktadır. Yeni çıkan larva kısa bir gezinmeden sonra yaprağı alt yüzünden delerek iki epidermis arasına girmekte ve burada bir galeri meydana getirerek beslenmeye başlamaktadır. Yeni larva özellikle sert yaprakları tercih etmektedir. Larvalar ekim ayına kadar mutlak suretle yapraklarda beslenmekte ve bu aydan mayıs ayı sonuna kadar buraları terk ederek sürgünlere geçmektedirler. Birinci dönem larvanın tamamı, ikinci ve üçüncü dönem larvaların bir kısmı yapraklarda, diğer kısmı ve dördüncü dönem larvaların tamamı sürgünlerde beslenmektedir. Bir yaprakta 1–46 ve bir sürgünde 1–5 larva bulunabilmektedir. Her galeride tek larva vardır. Bir larva birkaç sürgünde zarar yapabilmektedir. Ancak larvaların çoğu, kışı yapraklardaki galerilerde geçirmekte olup ilkbahar başlangıcında sürgünlere göç etmektedir. Olgunlaşan larva beslendiği sürgünde 1.5–2.0 mm çapında çıkış deliği açarak burada pupa olmaktadır. Pupa süresi 19–30 gündür. Ergin çıkışları haziran ayı sonlarında başlamakta ve eylül ayı sonlarına kadar devam etmektedir. Zararlı yılda bir döl vermektedir.

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI

Çay filiz güvesi, yaprak ve sürgünlerde galeri açarak zarar yapmaktadır. Yapraklarda 5’in üzerinde galeri bulunduğunda yaprak dökümü meydana geldiği halde, ekonomik düzeyde zarar oluşturmamaktadır. Ekim ayından itibaren sürgünlere geçen larvalar sürgünlerin kurumasına ve genç bitkilerde çalılaşmaya yol açmaktadır. Bu zararlı, ülkemizdeki çay plantasyonlarında nadir olarak bulunmaktadır.

KONUKÇULARI

 Konukçuları çay ve kamelyadır.

DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ

Parazitoitleri: Bracon sp. nr. suspectus Szepl. (Hym.: Braconidae) Bracon sp. nr. crocatus Tschmied. (Hym.: Braconidae) Chelonus sp. (Hym.: Braconidae) Pritomerus sp. (Hym.: Braconidae) Agathis sp. (Hym.: Braconidae) Scambus sp. (Hym.: Ichneumonidae) Bu parazitoitlerin hepsi de düşük düzeyde etkilidir.

MÜCADELESİ

Kültürel Önlemler

 – Zararlı genellikle gölge yerleri seçtiğinden daha önceleri yanlış bir uygulama olarak dikilen gülibrişimler ve diğer ağaçlar çaylıklardan kaldırılmalı ve yeni kurulacak çaylıklarda herhangi bir ağaç bulundurulmamalıdır. 

– Zararlı larva dönemini tamamen yaprak ve sürgünlerdeki galerilerde geçirdiğinden sonbaharda yapılacak derin bir budama ile zararlı yoğunluğu %100’e yakın oranda azaltılabilir. Yaşlı çaylıklarda 5 yılda bir budama yapılması da yetiştiricilik yönünden zorunludur. 

– Genç çaylıklarda ise galerili yaprakların toplanması ve zarara uğramış sürgünlerin kesilip imha edilmesi ile zararlı popülâsyonu %80–90 oranında azaltılmaktadır. 

– Hasat döneminde zararlı ile bulaşık sürgünler galeriler altından kesilerek çaylıktan uzaklaştırılıp imha edilmelidir. 5.2. Kimyasal Mücadele Zararlıya karşı kültürel önlemlerle yeterli sonuç alınması nedeni ile kimyasal mücadeleye gerek duyulmamaktadır.