Tanımı ve
Yaşayışı
Yaş meyvelerde
açtıkları yaralara mantar sporları bulaştırarak ekşime yaptıkları için Ekşilik
böceği adı verilmiştir. Erginler 3-3.5 mm boyundadir. Elitralar (kın kanatlar)
üzerinde sarımsı gri renkli bantlar ve noktalar bulunur. Elitralar abdomeni tam
olarak örtmüş. Yumurta dar uzun şekilli ve saydam beyaz renklidir. Larva
silindirik şekilli, 6–7 mm boydadır. Baş ve son vücut segmenti esmer, diğer
renkler beyaz renktedir. Pupa 3–4 mm boyda, parlak beyaz renklidir. Erginler
iyi uçarlar ve bu özellikleri ile depolardan bahçelere uçarak olgun meyvelere
yumurtalarını bırakırlar. Larva meyve içinde beslenerek gelişir. Uygun
koşullarda gelişme süresi 4-5 haftadır. Ergin dişinin 1000 kadar yumurta
bırakabildiği tespit edilmiştir. Kışlama dönemi doğada (nemli ortamlarda meyve
ve sebze artıkları, yaprak altları, odun kırıntıları arasında veya altında
ergin halde) ve depoda meyve içinde ergin veya pupa halde geçer. Mart sonu
nisan başında kışlaklardan çıkarak birçok ürünle beslenirler. Ağustos ortasına
doğru olgunlaşmakta olan incir meyvelerinin içine yumurta bırakırlar. Larvalar
meyveler içinde beslenerek 4-5 haftada gelişirler. Yılda 5-6 döl verir.
Zarar Şekli
- Aşırı olgunlaşmış veya zarar görmüş
çok çeşitli meyve ve sebzelerle beslenir. Kültür bitkilerinin doğal açıklıklarından
(örneğin gözlerden) yoluyla bulaşır.
- Genellikle gelişmekte olan meyvelere
saldırmaz.
- Ayrıca konserve ve depolanmış
ürünlerin zararlısı olarak bildirilmiştir. Ekşilik böcekleri, yaş ve kuru
meyvelerde bahçe ve depo döneminde zarar yapar. Yaş meyvelerde açtıkları
yaralara mantar sporları bulaştırarak ekşime, akma ve bozulmaya neden olurlar.
- Ayrıca aflatoksine neden olan Aspergillus
flavus mantarının da taşıyıcısıdırlar.
Konukçuları
Kozmopolit bir türdür. Zararı,
incir, kayısı, erik, üzüm, elma, armut, şeftali, Trabzon hurması, portakal,
limon, nar, ayva vb. meyvelerin yaş ve kuru dönemlerinde, hububat ve
mamullerinde, ceviz, fındık, yer fıstığı, kakao vb. gıda maddelerinde
olmaktadır.
Mücadele Yöntemleri
Kimyasal Olmayan Mücadele
Kültürel önlemler: İncir bahçeleri
taban suyunun yüksek olduğu arazilerde kurulmamalıdır. Hasattan hemen sonra
yere dökülmüş incirler, budamadan sonra da budama artıkları bahçe içinde
bırakılmamalıdır. İlkbahar ve sonbahar sürümleri ihmal edilmemelidir. İncir
bahçeleri içinde veya arasında diğer meyve ağaçları (zeytin hariç) dikilmemeli,
varsa yere dökülmüş çürük meyveler toplanıp imha edilmelidir. Sezon sonunda
depolarda gerekli temizlik işlemleri yapılmalıdır.
Biyoteknik mücadele
Bu zararlının mücadelesinde
cezbedici yem tuzakları etkili olmaktadır. Cezbedici yem tuzakları incir
bahçelerinde zararlıları çok miktarda tuzaklayarak popülasyonu önemli ölçüde
düşürmektedirler. Bu tuzaklar bir ana gövde, bu gövdenin alt bölümünde bir
dayanak (yemin konulduğu bölüm), üst kısımda bir fitil içeren böcek toplama
bölümü ve ortasında elek teli bulunan bir kapaktan ibarettir.
Cezbedici yem olarak ½ litre su, 1
gr kuru maya ve 220 gr (12 adet) kuru bütün incir kullanılır. Tuzak kabının en
altına dayanak yerleştirilir. Dayanağın her bölümüne 3 adet incir konur daha
sonra su ve maya eklenir. Bunun üzerine önce elek teli sonra böcek toplama
bölümü oturtulur. Pamuk ya da fitile tavsiye edilen insektisit (DDVP etkili
maddeli ilaç) emdirilerek kapak kapatılır. Tuzaklar bahçelere mart sonu nisan
başında dekara bir adet olacak şekilde asılır. Her 15 günde bir yem yenilenir
ve fitile tavsiye edilen insektisit (DDVP etkili maddeli ilaç) damlatılır.
Tuzaklar incirlerin olgunlaşma başlangıcına kadar bahçelerde bırakılıp daha
sonra toplanırlar. Çünkü olgunlaşma döneminde böcekler incir meyvelerini tercih
etmektedir.