(Sclerotnia  spp.)

Tanımı ve biyolojisi

Etmen bol miktarda misel verir ve sonunda bu miseller yumaklar halinde bir araya toplanarak sklerotları oluşturur. Etmen, değişik irilikte (0.5–3.0 cm) ve düzensiz şekillerde, koyu kahve veya siyah renkte, çevre koşullarına dayanıklı sert sklerotları ile kolayca tanınmaktadır. Konukçunun kök kısmına veya toprak seviyesindeki gövdesine saldırır. Lezyonlar gövde üzerinde gelişir ve giderek kök boğazını sarar. Konukçu bitki solar ve ölür. S.sclerotiorum konukçusuna S. minor gibi saldırır. Ancak bunun yanı sıra üretmiş olduğu askospor ile de yeşil aksamı doğrudan enfekte edebilir. Sklerotlar bulaşmış oldukları toprakta uzun yıllar kalabilmekte ve yıldan yıla bitkileri hastalandırmayı sürdürmektedir. Her iki tür için optimal gelişme sıcaklığı 19–24°C’dir.

Zarar Şekli ve Belirtileri

✓  Hastalık genel olarak kök ve kök boğazında ıslak çürüklükler, yaprak ve sürgünlerde solgunluk şeklinde kendini gösterir.

✓  Özellikle nemli ortamlarda fidelerin tamamen çürümesine neden olabilir.

✓  Gelişmiş bitkilerdeki belirtileri önce kök boğazı ve toprağa yakın olan alt yapraklarda ortaya çıkar. Hastalığın ilerlemesi ile kök boğazında bol miktarda ve pamuk beyazlığında bir misel tabakası oluşur.

✓  Zamanla yumaklar şeklinde toplanan misel tabakaları önceleri kirli beyaz renkte ve yapışkan bir halde iken daha sonra havanın etkisi ile koyu kahverengiden siyaha kadar değişen renkler alarak sert bir tohum şekline dönüşürler ve kurumuş bitki artıkları ile birlikte toprağa karışırlar.

✓  Çok tahripkâr olduğu için, hastalığa yakalanan bitkilerde önemli ürün kayıpları meydana gelebilir.

Konukçu Olduğu Bitkiler

Geniş bir konukçu bitki yelpazesine sahiptir. Tüm kültür bitkilerinde gözlenebilir.

Mücadele Yöntemleri

Kimyasal Olmayan Mücadele

✓  Skler otların tohuma ve toprağa karışması önlenmek için hasta bitkiler toplanarak imha edilmelidir. 

✓  Sık ekimden kaçınmalıdır.

Fiziksel ve Kimyasal Mücadele Kombinasyonları 

Aşağıdaki önerilerden biri toprağın dezenfeksiyonu için uygulanır: 

✓  Solarizasyon+önerilen toprak fumigantlarının düşük dozlarının kombinasyonu 

✓  Solarizasyon+Yaş tavuk gübresi (1 ton/da) 

✓  Solarizasyon+Yaş sığır gübresi (4 ton/da)

Bu uygulamaların başarılı olması için aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

✓  Bu uygulamalar sıcak yaz aylarına sahip olan bölgelerde temmuz ve ağustos aylarında başarılı olmaktadır.

✓  Uygulama süresi 4 haftadan az olmamak üzere 8-10 haftaya kadar uzatılabilir.

✓  Uygulama boyunca toprağın tavda tutulması sağlanmalıdır.

✓  Şeffaf plastik örtünün delinmemesine özen gösterilmelidir.

✓  Uygulama sonrası toprağın yüzeysel (10-15 cm) işlenmesi sağlanmalıdır.

Kimyasal Mücadele 

Kimyasal mücadele toprak ilaçlaması veya yeşil aksam ilaçlaması halinde yapılabilir.