(Pseudomonas syringae)

Tanımı ve Biyolojisi

Bakteriyel kanser ve zamklanma hastalığını oluşturan Pseudomonas syringae sert çekirdekli meyve ağaçlarında hastalığa neden olmaktadır. Optimum gelişme sıcaklığı 28-30°C, maksimum 35°C, minimum 1°C’nin altındadır. Hastalık etmeni gözlerden, çatlaklardan, yaralardan ve budama yerlerinden bitkiye girer ve kışı kanserlerin kenarlarındaki kabuk dokusunda, sağlıklı gözlerde ve sistemik olarak iletim demetlerinde geçirir. Ayrıca, bakteri belirti göstermeksizin yapraklar ve çiçeklerin yüzeyinde, yazın bahçede bulunan yabancı otlar veya diğer bitkilerin üzerinde epifitik olarak canlılığını devam ettirebilir. İnce dallarda ve genç sürgünlerde enfeksiyon, genellikle yaprak dökümü sırasında ve kış aylarında meydana gelir. Bakteriler dallara göz diplerinden, budama yerlerinden ve yaprak izlerinden girer. Bakteri hücreler arasında hareket eder. Kabuk ve iletim demetlerine kadar ilerleyebilir. Ana dal ve gövdede soğuk kış periyodunda kanser gelişimi yavaş olup, ilkbaharda kanser oluşumu hızla ilerler. Bakteri ilkbaharda kanserlerde çoğalmaya başlar ve yağmurla çiçeklere ve yapraklara yayılır.

Zarar Şekli ve Belirtileri

✓  Hastalık etmenleri gözler, çiçekler, yapraklar, meyveler, genç sürgünler, dallar ve ağacın gövdesinde zarar yapar.

✓  Çeşitli konukçular üzerindeki belirtileri oldukça değişiktir. Enfekteli yaprak ve çiçek gözleri ilkbaharda açılamaz.

✓  Bu gözlerin dip kısımlarında küçük kanserler oluşur. Bu gözlerden açılan olursa da yaz başlarında buradan çıkan yapraklar solgunlaşır ve kurur.

✓  Uygun koşullarda çiçekte de enfeksiyonlar görülür. Hastalığa yakalanan çiçekler solar, kahverengi renk alır ve dalda asılı kalır.

✓  Yapraklarda küçük, yuvarlak veya şekilsiz, başlangıçta soluk yeşil yağ lekesi görünüşünde, daha sonradan kahverengi renk alan sarı haleli lekeler oluşur. Bu lekeler sonradan kurur ve dökülür. Yapraklar saçma ile delinmiş gibi bir görünüm alır.

✓  Kanserli dalların uç kısımlarındaki yapraklar, ilkbahar sonları ve yaz aylarında solgunlaşıp ölebilir.

✓  İnce dallar ve genç sürgünlerde, başlangıçta kabuk üzerinde kahverengi, küçük, çökük lekeler görülür. Bunlar enine ve boyuna büyümeye devam eder. Renkleri koyulaşır, sonra leke sürgünü çepeçevre sarar ve sürgün kurur.

✓  Mayıs-haziran aylarında hasta sürgünlerde geriye doğru ölüm başlar. Geriye doğru ölümün 2-3 yıl devam etmesi halinde ağaçlar çalılaşır ve ürün hızla azalır, 5-6 yıl sonra ağaçlar tamamen kurur.

✓  Ana dallar ve gövde üzerinde kanserler oluşur.

✓  Kanserli dokuların yüzeyi ıslak ve güneş yanığı görünümündedir, 1-2 yıl sonra bunların ilkbaharda sızıntı şeklinde zamk akıntısı oluşturduğu görülür.

Konukçuları

Geniş bir konukçu dizilişine sahiptir. Başta kiraz, kayısı olmak üzere şeftali, erik gibi 80 kadar sert çekirdekli meyve türünde ve bunun yanında turunçgiller, armut, badem, ceviz, gül, leylak, zakkum, karakavak, dişbudak, meşe, söğüt gibi çeşitli bitkilerde ve hatta pek çok otsu bitki türünde zarar yapmaktadır.

Mücadele Yöntemleri

Kimyasal Olmayan Mücadele

✓  Fidan üretiminde sağlıklı çöğür ve gözler kullanılmalıdır.

✓  Ağır enfekteli ağaçlar sökülüp yakılmalıdır.

✓  Ağaçlar üzerindeki kurumuş veya belirti bulunan dallar ve gövde üzerinde bulunan kanserler, sonbaharda ilaçlamadan önce, enfekteli kısmın 30-60 cm altından kesilerek yakılmalıdır.

✓  Budamada kullanılan aletler her seferinde %10’luk sodyum hipoklorite (çamaşır suyu) daldırılarak dezenfekte edilmelidir.

✓  Bahçede yabancı ot mücadelesi yapılmalıdır.