(Diplocarpon mespili)
Tanımı ve Biyolojisi
Ayva kahverengi leke hastalığına Diplocarpon mespili fungal etmeni neden olmaktadır. Hastalık, yaprak, meyve ve sürgünlerde görülür. Konidiospor devresinde subepidermal durumdaki aservuluslar yaprak sürgün ve meyveler üzerindeki lekelerin merkezinde yer alırlar, siyah ve küçüktürler. Kışı geçiren enfekteli yapraklarda apotesyumlar oluşur. Her biri 8 askospor içeren askuslar, olgunlaştıklarında yaşlı yaprakların kütikulası üzerinde ortaya çıkarlar. Askosporlar iki hücrelidir. Kışı enfekteli yapraklarda konidiospor ve askospor, kanserli sürgünlerde ise konidiospor olarak geçirir ve primer enfeksiyonlara neden olur. Kışı geçirmiş enfekteli yapraklardan konidiosporlar yağmur ve yağmurlama sulama ile yayılırlar. Yağmurlarla başlayan rutubetli dönemde, apotesyumlardan askosporlar boşalır. Enfeksiyon periyodunun başlangıcından itibaren 7 gün sonra lezyonlar görülmeye başlar. Yaprak ve meyvenin her döneminde enfeksiyon görülebilir. Sekonder enfeksiyonlar yaz boyunca devam eder. Hastalık ılıman kış ve rutubetli ilkbaharı takiben daha çok görülür.
Zarar Şekli ve Belirtileri
✓ Hastalık yaprak, meyve ve genç sürgünlerde görülür. Fungus, ayva ve muşmula yapraklarında ortası siyah, şişkin ve dairesel koyu kahverengi lekeler oluşturmaktadır. Bu lekelere yaprak saplarında da rastlanır.
✓ Oluşan lekeler çoğalarak erken yaprak dökümüne neden olur.
✓ Fungus genç sürgünlerde uzun, hafif içe çökük, kahverengi lekeler oluşturur.
✓ Lekeler çoğalınca genç sürgünleri kurutur. Meyvelerinde oluşan lekeler kahverengi, kenarları dişli olup, ortalarında siyah aservuluslar vardır.
✓ Lekeler büyümekte olan meyvenin herhangi bir yerinde meydana gelir. Bu lekeler çoğaldıkça meyve deforme olur, çatlar ve meyvenin diğer mikroorganizmalarla enfekte olmasına olanak sağlar.
✓ Meyve enfeksiyonları büyüme sezonu boyunca görülür.
✓ Fidanlıklarda yaprak dökümü ve sürgün enfeksiyonları önemlidir.
✓ Fidanlarda bodurlaşmaya neden olur.
✓ Yurdumuzda ayva yetiştirilen bölgelerde, özellikle Marmara Bölgesi’nde görülmektedir.
✓ Yazları sıcak ve rutubetli olan bölgelerde daha yaygındır.
Konukçu Olduğu Bitkiler
Başlıca konukçuları ayva, armut ve muşmuladır. Nadiren şiddetli enfekteli armut yada ayva bahçesine yakın elma ağaçlarında da görülebilir.
Mücadele Yöntemleri
Kimyasal Olmayan Mücadele
✓ Kültürel Önlemler; Hastalıklı dallar hastalık etmeninden ari olan yere kadar budanmalı ve yok edilmelidir.
✓ Enfeksiyon kaynağı yere dökülen yapraklar olduğundan, bu yapraklar toplanarak yakılmalı veya gömülmelidir.
✓ Fidanlıklarda iyi havalanma ve hızlı kurumayı sağlamak için sıralar arası mesafe yeterli genişlikte olmalıdır.
Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı İlk ilaçlama çiçek açmadan yapılmalı ve çiçek açtıktan sonra kullanılan preparatın etki süresi dikkate alınarak enfeksiyon riski sona erinceye kadar ilaçlamalar tekrarlanır.