TANIMI VE YAŞAYIŞI
Ergin dişiler sarımsı beyaz renkte olup, kanatları üzerinde açık kahve renkli lekeler bulunur. Erkekler açık kahverengi görünüştedir. Dişi kelebeklerin kanat açıklığı 5 cm, erkeklerin kanat açıklığı ise 3.5 cm’dir. Yumurta kümelerinin üzeri sarımsı kızıl tüylerle örtülüdür. Bir yumurta kümesinde, ortalama 481 (260- 721) adet yumurta bulunur. Koyu kahverengi görünüşlü ve üzerleri tüylerle kaplı olan larvaların ilk 5 halkasında mavi, diğer 6 halkasında kırmızı renkli birer çift yuvarlak leke vardır. Olgun larvaların boyu 4-6 cm olup, 6 larva dönemi geçirir. Kışı yumurta halinde geçirir. Mayısta yumurtalardan larva çıkışı başlar. Gündüzleri toplu halde ve hareketsiz olan larvalar, akşamüzerleri faaliyete geçer. Kısa sürede gelişip 4-6 cm boya ulaşır. Temmuz başlarında ağaç gövdesi çatlaklarında seyrek bir koza içerisinde pupa olur. Pupa süresi 15-20 gündür. Temmuz sonlarında erginler çıkar. Dişi kelebekler uçamaz ve beslenemezler. Çıkıştan kısa bir süre sonra, yumurtalarını kümeler halinde ağaç gövdesi taş vs. üzerine yapışık olarak bırakıp, üzerini tüylerle kapatırlar. Ortalama 3x3.5 cm boyutlarındaki kümelerde yaklaşık 400 yumurta bulunur.
ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI
Çok obur olan larvalar, bitki yapraklarını yemek suretiyle zarar yapar. Çoğu kez ağaçları yapraksız bıraktıkları görülür. Yaprakları yiyerek delik deşik eder. Taze meyveleri (özelikle vişne meyvelerini) kemirerek oyar. Kır tırtılı 5-6 yılda bir, salgın yaptığı için önemli bir zararlı olarak kabul edilmemektedir. Kırtırtılı ülkemizin her yerinde bulunur.
KONUKÇULARI
Bütün meyve ağaçları (vişne, erik, elma vs.) ve geniş yapraklı orman ağaçları ile süs bitkilerinde zarar yaparlar. Karadeniz Bölgesinde en çok zararlı olduğu bitki fındıktır.
DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ
Kır tırtılının birçok doğal düşmanı olup, zararlıyı baskı altına alabilecek niteliktedirler. Larva ve pupa parazitoitleri: Zenillia libatrix Panz. (Dip: Tachinidae) Exorista larvarum (L.) (Dip: Tachinidae) Compsilura concinnata (Mg.) (Dip: Tachinidae) Apanteles solitarius Ratz. (Hym: Braconidae ) A.liparidus Bouche. (Hym: Braconidae) Brachymeria intermedia Nees(Hym: Chalcididae) Yumurta parazitoitleri: Ooencyrtus masii Merch. (Hym: Encyrtidae) Ooencyrtus kuwanae Haw. (Hym: Encyrtidae) Anastatus disparis Rusch (Hym.: Eupelmidae) Anastatus bifasciatus Fonsc. (Hym.: Eupelmidae) Anastatus disparis, Anastatus bifassiatus ve Ooencrytus masii Ankara ilinde Kır tırtılı yumurtalarını %20’ye varan oranlarda; O. kuwanae Antalya’da Kocayemiş (Arbutus sp.) ağaçlarında zararlı yumurtalarını %89 oranında parazitlemektedir.
MÜCADELESİ
Mekanik Mücadele
Kışın yumurta paketlerinin yok edilmesi, popülâsyonun azaltılmasında etkilidir.
Biyolojik Mücadele
Kır tırtılının bilhassa yumurta parazitoiti olan Anastatus disparis, A.bifassiatus ve Ooencrytus spp. ile larva-pupa parazitoitlerini korumak ve bunların çoğalmalarını desteklemek suretiyle biyolojik mücadele yapılabilir. Ayrıca, ülkemizde ruhsatlı olan Bacillus thuringiensis bakterisi içeren hazır preparatlar kullanılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
Doğal düşmanlarının fazla olması nedeni ile gerekmedikçe kimyasal mücadeleden kaçınılmalıdır.
İlaçlama zamanı
İlaçlama larva çıkışından hemen sonra, mayıs içerisinde yapılmalıdır. Bir ilaçlama yeterlidir.
Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları
Bakanlık tarafından yayınlanan “Bitki Koruma Ürünleri” kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünleri ve dozları kullanılır.
Kullanılacak alet ve makineler
İlaçlamada, hidrolik bahçe pülverizatörü, motorlu bahçe pülverizatörü veya sırt atomizörü kullanılır.
İlaçlama tekniği
Dal, sürgün ve yapraklar başta olmak üzere, ağaçların her tarafı iyice ilaçlanmalıdır. İlaçlamalar bir hafta içinde bitirilmelidir.
Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünü
Bitki Adı | Aktif Madde | Dozu | Son İlaçlama ile Hasat Arası Süre |
FINDIK | 25 g/l Deltamethrin | 30 ml / 100 lt. su | 3 gün |