(Phomopsis cinerescens)

Tanımı ve Yaşayışı

İncir çelik marazı hastalığına neden olan Phomopsis cinerescens (Sacc.) Traverso (telemorf=Diaporthe cinerascens Sacc.) fungal etmeni neden olmaktadır. Bu hastalık “İncir kanseri”, “Phomopsis kanseri”, “Geriye doğru ölüm” gibi farklı isimlerle de anılmaktadır. Hastalığa neden olan fungal etmen hastalıklı odun dokusunda ve sürgünler üzerinde yaklaşık 0.2-0.4 mm çapında, küresel, siyah renkte piknit halinde yıl boyunca canlılığını sürdürebilir. Nemli geçen kış sonrasında piknitlerden kremsi renkte kümeler halinde çıkan sporlar enfeksiyonlar için inokulum kaynağını oluşturur. İki tip konidiosporu vardır. Ancak çoğunlukla alfa (α) sporlar görülür, beta (β) sporları görülmez. Alfa (α) sporları eliptik, tek hücreli, renksiz, 7-10x2.5-4 µm boyutlarındadır. Beta (β) sporları renksiz, ince uzun, tek hücreli, 1x14-25 µm boyutlarındadır. Etmenin en uygun gelişme sıcaklığı 25^oC’dir, 15-30^oC arasındaki sıcaklıklarda gelişimine devam edebilir. Ancak 35^o C ve üzeri sıcaklıklarda gelişimi yavaşlar.

Zarar Şekli ve Belirtileri

✓  İncir Çelik Marazı hastalığının belirtileri gelişme geriliği ve geriye doğru ölüm şeklinde kendini göstermektedir.

✓  Sürgünler ve ince dallarda kahverengimsi siyah renk değişiklikleri, zamanla bu kısımlarda çatlaklar ve açık kanser yaraları şeklinde görülür.

✓  Bu belirtileri taşıyan sürgün ve kalın dallarda enine kesit alındığında odun dokusunda kahverengi renkte nekrozlar görülür.

✓  Hastalık kalın dal ve ana gövde boyunca ilerleyerek ağacın kurumasına neden olabilir. Bu nedenle de ekonomik açıdan önemli bir hastalıktır.

✓  Hastalık etmeni sporları ile yayılır.

✓  Sporlar yağmur damlacıkları, rüzgar ve böcekler ile taşınarak budama, don, dolu, güneş yanıklığı gibi nedenlerle açılan yaralardan veya doğal açıklıklardan giriş yaparak enfeksiyona neden olabilir.

✓  Enfeksiyondan 10-15 gün sonra belirtiler görülebilir. Budamada kullanılan aletler de yayılmada önemli rol almaktadırlar.

✓  İncir Çelik Marazı hastalığı ülkemizde incir yetiştiriciliği yapılan Ege ve Marmara Bölgesinde görülebilmektedir.

Konukçuları

Konukçuları arasında incir, asma, elma, antep fıstığı, kayısı, ceviz gibi birçok meyve ve orman ağaçları yer almaktadır.

Mücadele Yöntemleri

Kimyasal Olmayan Mücadele

✓  Hastalık ile bulaşık incir ağaçlarından çelik, aşı gözü gibi üretim materyalleri alınmamalıdır.

✓  Fidanlıklarda bakım işlemlerinde kullanılan aletler %10’luk sodyum hipoklorit ile dezenfekte edilmelidir.

✓  Hastalıktan ari fidan kullanılmalıdır.

✓  Hastalık nedeniyle kuruyan incir ağaçları sökülmeli ve imha edilmelidir.

✓  Hastalığının bulunduğu bahçelerde, hastalığın sağlıklı ağaçlara bulaşmasını önlemek için hastalıkla bulaşık olduğu şüphesi bulunan ağaçlar işaretlenerek en son budanmalı ve bir ağaçtan diğerine geçerken budama alet ve ekipmanları %10’luk sodyum hipoklorit ile dezenfekte edilmelidir.

✓  Budamadan hemen sonra hastalık etmeninin girişini engelleyecek koruyucu uygulamalar yapılmalı, büyük budama yaraları aşı macunu ve benzeri maddelerle kapatılmalı ve budama artıkları imha edilmelidir.

Kimyasal Mücadele

Bu hastalığa karşı etkili bir kimyasal mücadele yöntemi yoktur.