(Botrytis cinerea)

Tanımı ve Yaşayışı

Miselyumu kalın, kahverengi ve bölmelidir. Konidiosporlar 10-12 x 8-10 µm boyutlarında, kül renkli, tek hücreli elipsoit veya yuvarlağımsı şekildedir. Konidioforlar uzun ve dik bir şekilde dallanmışlardır. Konidioforlar koyu renkli, uçlara doğru renkler açılmakta olup, ortalama boyları 1-3 mm’dir. Konidiosporlar optimum 18°C’de çimlenir. Çimlenme için ortamda serbest su bulunması yada hava orantılı neminin en az %90 olması gerekir. Hastalıkların, zararlıların, dolunun ve kuşların yol açtığı yara yerleri hastalık etmeni için giriş yollarıdır. Fungus üç ayrı şekilde kışlar. Bahçe kenarlarında yere dökülen hastalıklı taneler üzerinde spor, miselyum ve sklerot şeklinde; hastalıklı tane sapları üzerinde spor, miselyum şeklinde ve hastalıklı salkım sapları üzerinde spor ve miselyum şeklinde kışı geçirir. Hastalıklı bitki artıklarının toprakla temas ettiği noktalarda fungus kolayca kışlayabilmektedir. Etmenin ilkbaharda gelişmesi mart ayı sonlarında olmaktadır. Hastalıklı bitki artıklarında gelişen fungus, yüksek sıcaklık istemez. Gelişmesine ilkbahar ve yaz mevsiminde devam ederek, taneler normal olgunluk devresine gelince ilk enfeksiyonu yapmaktadır. Enfeksiyon için mutlak su damlasına ihtiyaç vardır. İnkübasyon müddeti 3-5 gün arasında değişmektedir. Bilhassa sonbaharda iyi gelişen fungus, kışa doğru hastalıklı bitki dokuları üzerinde tipik sklerotları oluşturur. Sklerotlar 2-4x1-3 mm boyutundadır. Önce açık renkli ve yumuşak olan bu organlar kış aylarında koyu renkli sert bir şekil alır ve fungusun kışlık formunu oluştururlar.

Zarar Şekli ve Belirtileri

✓  Hastalık, elverişli koşullarda bitkinin tüm yeşil kısımlarında görülebilir.

✓  Meyvelerde önce 3-5 mm çapında yuvarlak, pembemsi, kızıla yakın lekeler halinde görülür. Leke büyüdükçe, rengi de koyulaşır, meyve üzerinde homojen bir şekilde büyür.

✓  Parmakla bastırıldığında hastalıklı kabuk, etli kısmından kolayca ayrılır.

✓  Hastalık ilerledikçe meyvelerde gri renkte bir küf tabakasıyla kaplanır.

✓  Meyveler çatlar, çok ileri devrede buruşur ve meşinleşmiş gibi bir hal alır.

✓  Hastalık, olgunlaşmış salkımlarda ürün kaybına neden olmaktadır.

Konukçuları

Polifag bir fungustur. Asma, çilek, ahududu, böğürtlen, incir, turunçgil meyveleri, soğan, biber, domates, marul, enginar, erik, fasulye ve başta sardunya, begonya, kaktüs ve yıldız çiçeği olmak üzere pek çok süs bitkisi konukçularıdır.

Mücadele Yöntemleri

Kimyasal Olmayan Mücadele

✓  Hastalıkla mücadelede kültürel önlemler çok önemli bir yer tutar. Hatta kimyasal mücadele kadar önemlidir.

✓  İncirlerde güneşlenme ve havalanmayı temin etmek için, iyi bir yeşil budama yapılmalıdır.

✓  Hasat geciktirilmemelidir.

✓  Hasada yakın dönemde fazla sulanmamalı, aşırı vejetatif gelişmeyi teşvik eden gübrelemelerden kaçınılmalıdır.

✓  Meyvelerde diğer yaralanmaya yol açan hastalık ve zararlılara karşı mücadele yapılmalıdır.