(Ceroplastes rusci)

Tanımı ve Yaşayışı

Ergin dişi yarım küre şeklinde 4–5 mm boyunda, 3–4 mm enindedir. Üstten bakıldığında biri ortada, 8 tanesi yanlarda olmak üzere 9 adet kalın, pembemsi, kirli beyaz mum levhacık görülür. Her bir levhanın ortasında beyaz bir leke bulunur. Kabuk altındaki vücudun rengi kırmızı esmerdir. Ezilince kırmızı yapışkan bir sıvı çıkarır. Yumurtaları dişi kabuğu altında bulunur; elips şeklinde ve koyu pembedir. Zararlı kışı genellikle ikinci ve üçüncü dönem larva halinde geçirir. Mart sonundan itibaren larvalar gelişmeye başlayarak, nisan başında ergin hale gelirler. Mayıs ayından itibaren yumurtlamaya başlayan erginler, mayıs sonunda yumurtlamayı tamamlar. Bir dişi ortalama 1500 (500–2500) yumurta meydana getirir. Kabuk altında depo edilen yumurtalardan, mayıs ayının ikinci yarısından itibaren ilk hareketli larvalar çıkmaya başlar. Her bireydeki açılma bir hafta sürer. Hareketli larvalar çoğunlukla haziran başında görülür. Çıkan larvalar yaprakların üst yüzeyinin orta ve yan damarları boyunca kendilerini sabitleyerek beslenirler. Yaz dölünün hareketli larvaları ise eylül ayının ilk haftasında görülmeye başlar. Çıkan larvaların çoğu yapraklarda tutunurlar, bunlardan çok azı eylül ayı sonu ile ekim başında kışı geçirmek üzere dallara göç ederler. Emziklere (bir yıllık sürgün) yerleşen larvaların üzerleri kısa bir zaman sonunda kalın bir mum tabakası ile kaplanır ve kışlamaya çekilirler. Ancak kış başında iklim koşulları uygun giderse larvalar gelişmeye devam ederek, kışı ergin halde de geçirebilir. Fakat ergin dönemi ani değişen kış koşullarına dayanıklı olmadığından büyük kısmı ölür. Yılda 2 döl verir.

Zarar Şekli

Bu zararlı ağaçların sürgün, yaprak ve yoğun olduğu durumlarda meyvelerinde bulunur. Hücre öz suyunu emmek suretiyle ağaçların zayıf kalıp verimden düşmesine neden olur. Çıkardığı tatlımsı maddelerde saprofit mantarların gelişmesi nedeniyle “karaballık” da denilen fumajine neden olur. Yoğun olduğu incir bahçelerinde iyi kalite olabilecek olan ürün pazar değerini tamamen yitirmektedir.

Konukçuları

Meyve ağaçları ve süs bitkileri olmak üzere pek çok konukçusu vardır. Bunlar içinde en önemlileri incir, turunçgil, kavak, mersin, zakkum, ılgın, defnedir

Mücadele Yöntemleri

Kimyasal Olmayan Mücadele

✓  İncir bahçelerinde özellikle potaslı gübrelerin kullanılması, kanlı balsıranın üremesini önleme bakımından faydalıdır.

✓  Fiğ, bakla, bezelye gibi baklagillerin de incir bahçelerinde ara ziraatı olarak kullanılması, faydalı böceklerin barınmasını sağladığından yararlıdır.

Biyolojik Mücadele

Doğal düşmanlardan en önemlileri C.lycimnia, P.italicus, S.cyanea, C.bipustulatus’dur. P.italicus’un Ege Bölgesinde %48 oranında etkili olduğu saptanmıştır.

Parazitoitleri:

Coccophagus lycimnia (Walker) (Hym.: Aphelinidae)

Paraceraptrocerus. italicus (Masi) (Hym.: Encyrtidae)

Metaphicus dispar (Mercet) (Hym.: Encyrtidae)

Microterya lunatus (Dalman) (Hym.: Encyrtidae)

Tetrastichus ceroplastae Girault (Hym.: Eulophidae)

Dinarmus acutus (Thomson) (Hym.: Pteromalidae)

Pachyneuron sp. nr. concolor (Forster) (Hym.: Pteromalidae)

Scutellista cyanea Motch (Hym.: Pteromalidae)

Predatörleri:

Chilocorus bipustulatus L. (Col.: Coccinellidae)

Scymnus rubromaculatus Goeze (Col.: Coccinellidae)

S. subvillosus (Goeze) (Col.: Coccinellidae)

S. apetzi Mulsant (Col.: Coccinellidae)

Synharmonia conglobata (L.) (Col.: Coccinellidae)

Eublemma scitula (Rbr.) (Lep.: Noctuidae)

Mekanik Mücadele

Ev bahçelerindeki incirlerde veya fidanlarda ve küçük ağaçlarda kışın, bulaşık olan emzikler dipten uca doğru çuval parçası ile sürtülmek suretiyle temizlenmelidir.,

Kimyasal Mücadele

İlaçlama zamanı

Mart-mayıs aylarında bahçeye köşegenler doğrultusunda girilir. Sırada veya birer ağaç atlamak suretiyle her ağacın dört yönünden rasgele alınan birer emzik kontrol edilir. Bu emziklerde bir adet bile kabuklu bit bulunursa, emzik bulaşık kabul edilir. Bu bahçede 50–100 emzik sayılarak yüzde bulaşık emzik adedi saptanır. Bulaşık emzik adedi %5’i geçerse ilaçlı mücadeleye karar verilir. Mücadelesi gereken bahçelerde koşnilin %90’dan fazlasının açılmaya başladığı zamanda ilaçlama yapılır. Bu zaman Ege Bölgesi’nde genellikle haziran başından itibaren ilk ileklemeden 1 hafta öncesine kadar olan zamana rastlamaktadır. İkinci bir ilaçlama zamanı son ileklemeden 2 gün sonra başlayarak temmuzun son haftasına kadar olan süreyi kapsamaktadır. İlekleme bakımından en güvenli ilaçlama zamanı ise eylül ayı sonundan (incir hasadından hemen sonra) ekim ayı ortasına kadar olan süredir. Ancak bu zamanda yapılacak olan ilaçlama ertesi yılın ürününü korumayı amaçlar.

Kullanılabilecek bazı etken maddeler