(Plusia gamma)

Tanımı ve Yaşayışı

Erginlerin vücut uzunluğu 18-20 mm, kanat açıklığı 40-50 mm’dir. Ön kanatlar kahverengiden kahverengimsi griye kadar değişen renklerde olup açık ve koyu renkte zikzak desenlere sahiptir. Parlak gümüşi renkte, Yunan alfabesindeki gama harfine benzer (γ) leke oldukça belirgindir. Arka kanatlar açık kahverengi, sarımsı gri renkte olup alt kısımları tüylüdür. Yumurtalar, yeşilimsi beyaz renkli yarım küre şeklinde, yaklaşık 0,5 mm çapında olup açılmaya yakın larvanın koyu renkli başı dışarıdan görülür. Yumurtadan çıktığında yaklaşık 2 mm uzunluğundaki beyaz renkli larva, olgun dönemde 40- 45 mm uzunluğa erişir. Vücut, baştan abdomene doğru genişleme gösterir. Açık yeşil renkli olgun larvanın sırtında uzunluğuna altı adet beyaz çizgi vardır. Üç çift thorax bacağından başka abdomenin 5. ve 6. segmentlerinde birer çift abdomen bacağı ve ayrıca son segmentte anal bacak çifti bulunur (S. exigua’da ise abdomenin 3-6. segmentlerinde birer çift abdomen bacağı ile son segmentte bir çift anal bacak vardır). Bu nedenle larvalar yürürken önce vücudun ön kısmını havada dairesel bir kıvrılma ile ileri uzatır, bunun ardından arka kısmını öne yaklaştırır. Başlangıçta parlak yeşil renkte olan pupa, sonradan koyulaşarak kahverengi veya siyah renk alır. Pupa 15-20 mm uzunluğunda, 4,5-6,0 mm genişliğindedir. Abdomen sonunda bir çift uzun, biraz daha üstte ve yanlarda iki çift kısa, toplam 6 adet kanca şeklinde uzantılar vardır. Nisan ayından itibaren görülmeye başlayan erginler, gündüzleri de uçuşurlar. Çiftleşmeden sonra dişiler, yumurtalarını yaprakların altına, şeker pancarının ileri gelişim devresinde de yaprak sapı oluğuna tek tek koyarlar. Bir dişi 400-1000 adet yumurta bırakır. Yumurtaların açılma süresi 1-2 haftadadır. Larvalar, önce yumurta kabuğu daha sonra konukçu bitki ile beslenir. 3-4 haftalık beslenme süresince dört gömlek değiştiren larvalar, yaprak sapı veya yaprak ayasının alt yüzünde ipek bir kokon içinde pupa olurlar. 1-2 hafta sonra yeni dölün erginleri görülmeye başlar. Yıllık döl sayısı ikiden fazladır. Spesifik bir kışlama dönemi olmayıp yumurta, larva, pupa veya ergin halde kışı geçirebilirler.

Zarar Şekli

✓  Larvalarının yeme güçleri çok yüksektir.

✓  Popülasyonun yüksek olduğu durumlarda, pancar yapraklarını yalnızca damarları kalacak şekilde tamamen yiyerek önemli oranda zarar meydana getirir.

✓  Hatta yaprakların tamamen tüketilmesi ve bitkinin baş kısmından başlayarak ana kökten aşağıya doğru yenmesi ile bitkinin yeniden yaprak sürme imkanının ortadan kalktığı görülür.

✓  Zarar, sıra halinde değil, öbek öbek göze çarpar.
Konukçuları

Şeker pancarında yaprak kurtları polifag zararlılardır. Şeker pancarı, marul, bezelye ve patates gibi bitkilerde zararlıdır

Mücadele Yöntemleri

Kimyasal Olmayan Mücadele

Çapalama ve sulama popülasyonun düşürülmesinde önerilmektedir. Erken ekim, zararlı ile mücadelede çok önemlidir.

Mekanik Mücadele

Zararlının daha önce tespit edildiği alanlar devamlı kontrol edilerek, ilk larva dönemlerinde çadırlar görüldüğü anda, larvalar çadırları terk etmeden önce larvalar toplu halde iken, çadırlar larvaları ile birlikte toplanarak veya çadır altındaki larvalar bulundukları yerde imha edilmelidir. Mücadele larvalar çadırları terk etmeden önce bitirilmelidir.

Biyolojik Mücadele

Doğal düşmanların korunması ve etkinliğinin artırılması için gerekli önlemler alınmalıdır. Şeker pancarı tarlalarında zararlılarla mücadele için gereksiz yapılan ilaçlamalar, doğal düşmanları olumsuz yönde etkilemekte ve doğal dengenin bozulmasına yol açmaktadır. Bu da zararlıların zarar oranını artırmaktadır. Bu nedenle kimyasal mücadeleye karar verirken dikkatli olunmalı, ilaç seçimine önem verilmelidir

Larva parazitoitleri

Microplitis rufiventris Kok Hym.: Braconidae

Microplitis tuberculifer Wesmael Hym.: Braconidae

Sinophorus xanthostomus (Grav.) Hym.: Braconidae

Chelonus osculator Panzer Hym.: Braconidae

Meteorus ictericus (Nees) Hym.: Braconidae

Meteorus pulchicornis W Hym.: Braconidae

Microbracon spp. Hym.: Braconidae

Cotesia (=Apanteles) ruficrus Hym.: Braconidae

Hyposoter didymator (Thnb.) Hym.: Ichneumonidae

Temelucha decorata (Grav.) Hym.: Ichneumonidae

Barylypa pallida (Grav.) Hym.: Ichneumonidae

Exorista xanthaspis Wied. Hym.: Tachinidae

Predatörleri

Adonia variegata (Goeze) Col.: Coccinellidae

Coccinella septempunctata L Col.: Coccinellidae

Chrysoperla carnea (Steph.) Neur.: Chrysopidae

Orius niger Wolff Hem.: Anthocoridae

Geocoris pallidipennis (Costa) Hem.: Lygaeidae

Nabis pseudoferus Rem. Hem.: Nabidae

N. rugosus L. Hem.: Nabidae

Kimyasal Mücadele

İlaçlama zamanı

Yaprak kurtları mücadelesinde esas, birinci döl larvalarının gözden kaçırılmaması olduğu için şeker pancarı ekim alanlarında nisan ayı sonundan itibaren tarla kontrolleri titizlikle yapılmalıdır. Popülasyon yoğunluğunun ekonomik zarar eşiğine ulaşması halinde (100 bitkide 10 adet larva veya yeni açılmış 2 yumurta paketi bulunursa) mücadeleye başlanmalıdır. Salgın halleri dışında yaprak kurtları çıkışının az olduğu yıllarda yalnızca yerel olarak görüldükleri tarlalar ilaçlanmalı, kapama ilaçlama şeklinde mücadeleden kaçınılmalıdır. Zararlı bazı yıllarda salgınlar yapmakta, bunu takip eden yıllarda ekonomik önem taşıyacak zararı olmadığından mücadelesi yapılmamaktadır.

Kullanılabilecek bazı etken maddeler