(Carpophilus spp.)

Tanımı ve Yaşayışı

Yaş meyvelerde açtıkları yaralara mantar sporları bulaştırarak ekşime yaptıkları için Ekşilik böceği adı verilmiştir. Erginler 3-3.5 mm boyundadir. Elitralar (kın kanatlar) üzerinde sarımsı gri renkli bantlar ve noktalar bulunur. Elitralar abdomeni tam olarak örtmüş.Yumurta dar uzun şekilli ve saydam beyaz renklidir. Larva silindirik şekilli, 6–7 mm boydadır. Baş ve son vücut segmenti esmer, diğer renkler beyaz renktedir. Pupa 3–4 mm boyda, parlak beyaz renklidir. Erginler iyi uçarlar ve bu özellikleri ile depolardan bahçelere uçarak olgun meyvelere yumurtalarını bırakırlar. Larva meyve içinde beslenerek gelişir. Uygun koşullarda gelişme süresi 4-5 haftadır. Ergin dişinin 1000 kadar yumurta bırakabildiği tespit edilmiştir. Kışlama dönemi doğada (nemli ortamlarda meyve ve sebze artıkları, yaprak altları, odun kırıntıları arasında veya altında ergin halde) ve depoda meyve içinde ergin veya pupa halde geçer. Mart sonu nisan başında kışlaklardan çıkarak birçok ürünle beslenirler. Ağustos ortasına doğru olgunlaşmakta olan incir meyvelerinin içine yumurta bırakırlar. Larvalar meyveler içinde beslenerek 4-5 haftada gelişirler. Yılda 5-6 döl verir.

Zarar Şekli

✓  Aşırı olgunlaşmış veya zarar görmüş çok çeşitli meyve ve sebzelerle beslenir. Kültür bitkilerinin doğal açıklıklarından (örneğin gözlerden) yoluyla bulaşır.

✓  Genellikle gelişmekte olan meyvelere saldırmaz.

✓  Ayrıca konserve ve depolanmış ürünlerin zararlısı olarak bildirilmiştir. Ekşilik böcekleri, yaş ve kuru meyvelerde bahçe ve depo döneminde zarar yapar. Yaş meyvelerde açtıkları yaralara mantar sporları bulaştırarak ekşime, akma ve bozulmaya neden olurlar.

✓  Ayrıca aflatoksine neden olan Aspergillus flavus mantarının da taşıyıcısıdırlar.

Konukçuları

Kozmopolit bir türdür. Zararı, incir, kayısı, erik, üzüm, elma, armut, şeftali, Trabzon hurması, portakal, limon, nar, ayva vb. meyvelerin yaş ve kuru dönemlerinde, hububat ve mamullerinde, ceviz, fındık, yer fıstığı, kakao vb. gıda maddelerinde olmaktadır.

Mücadele Yöntemleri

Kimyasal Olmayan Mücadele

✓  Kültürel önlemler: İncir bahçeleri taban suyunun yüksek olduğu arazilerde kurulmamalıdır. Hasattan hemen sonra yere dökülmüş incirler, budamadan sonra da budama artıkları bahçe içinde bırakılmamalıdır. İlkbahar ve sonbahar sürümleri ihmal edilmemelidir. İncir bahçeleri içinde veya arasında diğer meyve ağaçları (zeytin hariç) dikilmemeli, varsa yere dökülmüş çürük meyveler toplanıp imha edilmelidir. Sezon sonunda depolarda gerekli temizlik işlemleri yapılmalıdır.

Biyoteknik mücadele

✓  Bu zararlının mücadelesinde cezbedici yem tuzakları etkili olmaktadır. Cezbedici yem tuzakları incir bahçelerinde zararlıları çok miktarda tuzaklayarak popülasyonu önemli ölçüde düşürmektedirler. Bu tuzaklar bir ana gövde, bu gövdenin alt bölümünde bir dayanak (yemin konulduğu bölüm), üst kısımda bir fitil içeren böcek toplama bölümü ve ortasında elek teli bulunan bir kapaktan ibarettir.

✓  Cezbedici yem olarak ½ litre su, 1 gr kuru maya ve 220 gr (12 adet) kuru bütün incir kullanılır. Tuzak kabının en altına dayanak yerleştirilir. Dayanağın her bölümüne 3 adet incir konur daha sonra su ve maya eklenir. Bunun üzerine önce elek teli sonra böcek toplama bölümü oturtulur. Pamuk ya da fitile tavsiye edilen insektisit (DDVP etkili maddeli ilaç) emdirilerek kapak kapatılır. Tuzaklar bahçelere mart sonu nisan başında dekara bir adet olacak şekilde asılır. Her 15 günde bir yem yenilenir ve fitile tavsiye edilen insektisit (DDVP etkili maddeli ilaç) damlatılır. Tuzaklar incirlerin olgunlaşma başlangıcına kadar bahçelerde bırakılıp daha sonra toplanırlar. Çünkü olgunlaşma döneminde böcekler incir meyvelerini tercih etmektedir.