(Phytophthora capsici)

Tanımı ve biyolojisi

Phytophthora capsici Leonian fungal bir hastalık etmeni olup, biber bitkilerinin en önemli hastalık etmenlerinden biridir. Hastalık etmeni ayrıca çökerten, kök çürüklüğü, gövde ve meyve çürüklükğünede neden olabilir. Hastalık etmeni biberden başka, patlıcan, domates, kabak, hıyar, kavun gibi bir çok sebze ve yabani bitkileri hastalandırmaktadır. Fungus toprakta doğal olarak bulunur ve aşırı toprak nemi ve sıcak, nemli hava koşulları olduğu zamanlarda, bitki gelişmenin her devresinde bitkiler infekte olabilir. Fungus olumsuz koşulları dayanıklı olan oosporlar (üreme organı) yardımı ile geçirmektedir. Fungal etmen inefektelenmiş tohumların içerisinde ya da üzerinde de bulunabilir, fakat bu durum ticari olarak yetiştirilen kültivarlarda genelde görülmez. Fungus infektelenmiş bitkiler üzerinde sporongia adı verilen sporları üretir, bu sporlar düzensiz olarak dallanmış ipliksi yapısılardan üretilmektedir. Uygun nem koşullarında, sporongia iki kamçılı ve suda hareketli olan zoosporlar üretir. Bu sporlar çimlenerek bitkileri infekte eder. Bu hastalık devri tekrarlı olarak tüm sezon boyunca devam eder. Dolayısı ile su hastalık etmenin çoğalması ve sporların sağlıklı bitkilere taşınmaında önemli bir rol oynar. Nem yüksek olduğu zaman sporongia uzun süre canlılığını koruyabilir. Bu sporlar aynı zamanda hava kökenli olup, rüzgar yardımı ile uzak mesafelere taşınır ve geniş bir alana yayılma gösterebilir. Zoosporlar sıçrayan sular ve sulama suyu, özellikle yüzeysel sulamalar ile kolayca etrafa yayılır. Tarla koşullarında hastalık ilk önce şiddetli yağmurlardan sonra su birikintisinin fazla olduğu alçak alanlarda ortaya çıkar ve daha sonra buralardan tüm alanlara yayılır. Fungus için elverişli koşullar 18°C`nin üzerindeki nemli topraklar ve yüksek hava nemi ve hava sıcaklığın 24-29°C olduğu zamanlardır.

Hastalık Belirtisi:

✓  Hastalık bitkinin değişik dönemlerinde ve organlarında görülebilir.

✓  Erken dönemde enfeksiyon olduğunda fideliklerde çökerten olarak etkili olur.

✓  Daha ileri dönemlerde bitkilerin kök boğazında önceleri koyu yeşil zamanla kahverengi siyaha dönüşen bir renk değişimi meydana gelir.

✓  Bu renk değişimi kök boğazını kuşak gibi sarar, enfeksiyon kök bölgesine ulaşır, kök kabuğu kahverengi bir renk alır ve çürür.

✓  Bu şekilde enfeksiyona uğramış olan bitkiler solmaya başlar, normal sulama ve bakım işlemleri yapılsa da bitki kendini toparlayamaz.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:

Biber dışında, domates, kavun, karpuz, kabak, lahana, soya fasulyesi, pirinç, bezelye, marul, havuç, hıyar gibi kültür bitkileri ile Horozibiği, köpek üzümü gibi yabancı otlar hastalığın konukçularıdır.

Mücadele Yöntemleri:

Kimyasal olmayan mücadele:

✓  Fide yetiştiriciliği yapılırken genel bir kontrol prensibi olarak tohumlar hastalıksız, sağlıklı bitkilerden sağlanmalıdır.

✓  Fidelikler hastalıksız, temiz yerlerde kurulmalıdır. Fideler aşırı sulanmamalı, sık sık havalandırılmalıdır.

✓  Dikim karık usulü yapılmalıdır. Fideler karık sırtına dikilmelidir. Mümkün olduğunca her karık ayrı ayrı sulanmalıdır.

✓  Bitkilere dengesiz gübreleme yapmamalı, özellikle aşırı azotlu gübre verilmemelidir.

✓   Hastalıklı bitkiler sökülüp imha edilmeli, hasat sonrasında da ayni işlem tekrarlanmalıdır.

Kimyasal Mücadele: İlaçlı mücadelesi yoktur.