(Phytophthora infestans)
Tanımı ve Biyolojisi
Domates mildiyösü [Phytophthora infestans (Mont) de Bary]’nün konidioforları renksiz, seyrek dallı ve kalın zarlıdır. Konidioforları, yapraklarda stomalardan çıkarlar. Uçlarında limon şeklinde konidiosporlar bulunur. Konidiosporlar ince zarlı olup 21–38x12–23µm büyüklüğündedir. Hastalık etmeni, kışı çürümüş hastalıklı bitki artıklarında oospor halinde geçirir. İlkbaharda oosporların çimlenmesiyle primer enfeksiyonlar başlar. Yapraklardaki lekeler üzerinde oluşan konidiosporlar rüzgâr ile sağlam bitkilere taşınırlar. Konidiosporların çimlenmesi, enfeksiyonu, yaprak içindeki gelişmeleri ve yeni üreme organları meydana getirmeleri patates mildiyösünde olduğu gibidir. Epidemi ise 19–22°C’de ve orantılı nemin %80’nin üstünde bulunması halinde gerçekleşir.
Hastalık Belirtisi:
✓ İlk belirtiler yaprak ve gövdede üstten bakıldığında soluk yeşil renkte büyük, daha sonra esmerleşen sınırları belirsiz lekelerdir.
✓ Rutubetli havalarda yaprağın altına bakıldığında grimsi renkte, ince tüylü bir misel tabakası meydana geldiği görülür.
✓ Meyvede ise sapa bağlı kısma yakın küçük, gri kahverenginde lekeler meydana gelir. Bu lekeler süratle büyüyerek kesin hudutları belli olmayan kahverengi benekli çürüklük halini alır.
✓ Koşullar hastalık için uygun olduğu takdirde hastalık tüm bitkiye yayılır ve bitkide yanıklık şeklini alır ve onun kurumasına neden olur.
✓ Kışı hastalıklı bitki artıklarında geçirir, ayrıca tohumla da taşınabilir. Hastalığın gelişmesi ve yeni yerlere bulaşmasında serin, rutubetli havalar önemli rol oynar.
✓ Sıcaklık 19–22 0 C ve orantılı nem % 80 ve üzerinde olduğunda salgın yapar.
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:
Başta domates ve patates olmak üzere genellikle patlıcangiller familyasına ait yabani ve kültür bitkilerinde görülür.
Mücadele Yöntemleri:
Kimyasal olmayan mücadele :
✓ Hastalıklı bitki artıkları ve meyveler toplanıp imha edilmelidir.
✓ Domates tarımı sabah ve akşam çiğ tutmayan güneye bakan yerlerde yapılmalıdır.
✓ Hastalığın her yıl epidemi oluşturduğu yörelerde sırık domatesciliği yapılmalı, sıralar hakim rüzgar yönünde olmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
İlaçlı mücadeleye çevredeki domates yapraklarında 3-5 mm çapında kahverengi lekelerin altında beyaz kül gibi örtünün görülmesiyle veya hastalığın her yıl çıktığı yerlerde, hastalık için uygun koşullar gerçekleşir gerçekleşmez başlanmalıdır.
Mildiyö daha çok yaprakların altında olduğu için ilaçlama sırasında mutlaka yaprak alt yüzeylerinde ve bitkinin her tarafında bir ilaç tabakası oluşturmaya özen göstermelidir.
Kullanılacak Etken Maddeler
