(Porphyrophora tritici)

Tanımı ve Yaşayışı

Ergin dişi, yumuşak vücutlu, ön kısımda daralan, arkaya doğru genişleyen yumurta biçiminde, bordo renginde, ortalama 5 mm boyunda, 3.5 mm enindedir. Kazıcı biçimde 3 çift bacağı vardır. Ön bacaklar diğerlerine oranla daha kalındır. Yumurta oval, bordo renginde, pamuk liflerine benzeyen uzantılardan oluşmuş bir yüksük içinde olup, ortalama 0.5 mm uzunluğundadır. Yumurtalar genellikle toprağın 7-8 mm derinliğine ortalama 160 adedi bir arada bırakılır. Larva yumurtamsı biçimde ve bordo rengindedir.  Kendilerini kökboğazına tutturan larvaların zamanla anten ve bacaklarını yitirmesi sonucu kist oluşur.  Kist, düzgün olmayan yuvarlak bir şekilde ve çapı ortalama 3 mm’dir. Hububatın sert olum döneminde toprağa bırakılan yumurtalar ekim ayında açılır. Yumurtadan çıkan larvalar kışı uyuşuk durumda geçirirler.  İlkbaharda toprak üstüne çıkan larvalar, yaprağın sapla birleştiği yaprak kınına girerler. Daha sonra anten, bacak ve gözlerini yitirerek kist durumuna girerler. Döllemsiz olarak çoğalır ve yılda bir döl verir.

Zarar Şekli

✓  Larvalar, bitki özsuyunu emerek zararlı olurlar.

✓  Ekin koşnilinden zarar görmüş bitkiler cılız ve bodur kalır, aynı zamanda başak oluşumu az, tane ağırlıkları düşüktür.

✓  Erken bulaşmalarda, ince yaprak oluşumu sonucu zarar çalılaşma şeklinde görülür.

✓  Zararlının yoğun bulunduğu yerlerde, başaklanma olmadan bitki kurur ve ölür. Kuvvetli toprak ve yüksek nemde bitki normal gelişirse de, tane verimi çok az veya hiç olmamaktadır.

✓  Tarlalarda zarara uğramış yerler, kolaylıkla görülebilir. Bazı tarlalarda ocaklar halinde veya bölümler biçiminde zarar görülmektedir. Bu ocaklarda zarar %100’e ulaşabilir.

Zararlı Olduğu Bitkiler

Buğday, arpa, çavdar, yulaf ile diğer Buğdaygillerden ayrık, yabani yulaf, püsküllü çayır ve hasır otu konukçuları arasındadır. Tercih ettiği bitki buğdaydır.

Mücadele Yöntemleri

Kimyasal olmayan mücadele

✓  Ekim sırası nadas-tahıl olan bölgelerde, tarlanın nadasa bırakıldığı yıllarda ilkbaharda toprak işlenmeli, tarladaki yabani buğdaygiller ve kendi gelen tahıllar yok edilmelidir.

✓  Anız bozma biçim sonrası çok erken yapılıp, ikileme ile toprak iyi işlenirse yoğunluk büyük ölçüde düşürülür.

✓  Burçak, fiğ gibi baklagilleri ekim sırasına koyarak etkili bir kültürel mücadele yapmak mümkündür.

Kimyasal Mücadele

Ruhsatlı etken madde bulunmamakta.