(Agrotis ipsilon A.segetum)

Tanımı ve yaşayışı

A. ipsilon erginleri 40- 47 mm., A. segetum erginleri ise 35-40 mm arası kanat açıklığına sahip siyahımsı vücutlu kelebeklerdir. En belirgin özellikleri ön kanatlarında böbrek şeklindeki lekelerdir. A.ipsilonun kanatlarında böbrek şeklinde olan lekeler üzerinde siyah renkle üçgen şeklinde bir uzantı vardır. Antenler erkeklerde çift taraflı tarak şeklinde, dişilerde ise iplik gibi düzdür. Yumurtalar 0,65 mm. Çapında üstten basık tire şeklindedir. İlk önce beyaz daha sonra siyahımsı kahverengi olurlar. Olgun larva 35-40 mm. Boyunda, griden siyaha kadar değişir. Pupa kırmızımsı kahverengi ve 16-20 mm. Boydadır. Kışı pupa ve larva halinde toprakta veya bitki artıklarında geçirir. Nisan sonu veya Mayıs başında kelebek çıkışı başlar. Kısa süre sonra bitkilerin yaprak , saplarına ve toprağa teker teker veya gruplar halinde yumurtalarını bırakır. Larvalar çıkışta parlak, tüysüz, esmer renktedir. Işıktan hoşanmadıkları için gündüz toprakta bitki kökü- ne yakın yerde kıvrık halde dururlar. Geceleyin bitkilerin yaprak, çiçek ve sürgünlerini yerler.

Zarar Şekli:

• Bozkurt larvaları birinci ve ikinci dönemlerinde bitkilerin taze sürgün ve yapraklarını yemek suretiyle zarar yaparlar.
• İleri dönemlerinde gündüz toprak içerisinde hareketsiz, kıvrık bir şekilde dinlenirken, gece toprak yüzeyine çıkarak genç bitkileri toprak yüzeyine yakın yerden kök boğazından kesmek veya kemirmek suretiyle zarar verirler. Böylece zarar gören bitkiler kıvrılır ve kururlar.
• Popülasyonun yüksek olduğu yıllarda ekimin yenilenmesini gerektirecek kadar zarar verebilirler. Yurdumuzun Ayçiçeği ekilen her yerinde bozkurt zararlısını görmek mümkündür.

Bozkurt zararlı olduğu bitkiler:
Mısır, buğday ve diğer buğdaygiller, ayçiçeği, tütün, pamuk, keten, sebzeler, şeker pancarı, süs bitkileri konukçuları arasında yer almaktadır.

Mücadelesi

Kimyasal olmayan mücadele

• Sonbaharda tarlanın sürülerek kışın larvaların ölmesini sağlamak.
• İlkbaharda tarladaki yabancı otlarla mücadele ederek yumurta bırakılmasının önlenmesi.

Kimyasal mücadele

Tohum ilaçlaması: Zararlının yoğun olduğu yerlerde, tohumlar ekilmeden önce bu metot koruyucu amaçlı olarak uygulanır.
Kepekli yem uygulaması: Zararlının bulunması muhtemel olan tarlalarda, sıraya ekim yapılan yerlerde 10 ayrı yerde 3’er m’lik sıralar üzerinde en az 2 yenik bitkinin bulunduğu tarlalarda kimyasal mücadele yapılır. Bu yöntemin küçük alanlarda uygulanması pratiktir.
Yeşil aksam uygulaması: Zararlının bulunması muhtemel olan tarlalarda, sıraya ekim yapılan yerlerde 10 ayrı yerde 3’er m’lik sıralar üzerinde en az 2 yenik bitkinin bulunduğu tarlalarda kimyasal mücadele yapılır. Geniş alanlarda kepekli yem uygulanmasının zorluğu nedeni ile bu yöntem uygulanır.
Tohum ilaçlaması: Tohum ilaçlamasında ilaçlama bidonları kullanılır. Bulunmadığı durumlarda, beton üzerine veya düz bir yere serilmiş naylon örtü üzerine tohum dökülür. WP formülasyonlu ilaçlarda 100 kg tohuma 1
litre su ve 100 ml yayıcı-yapıştırıcı veya 750 g toz şeker ilave edilerek tohum karıştırılır. Daha sonra önerilen dozdaki ilaç, tohum üzerine serpilir ve iyice karıştırılır. İlaçlanmış tohum fazla bekletilmeden ekilir.
Kepekli yem uygulaması: Önce kepek ve ilaç birbiriyle iyice karıştırılır. Daha sonra karışıma, 10 kg kepeğe 500 gr oranında şeker veya pekmez ilave edilerek, hamur halini almayacak şekilde suyla nemlendirilir. Zehirli yemin uygulanması sırasında en önemli etkenlerden biri toprağın tavında olmasıdır. Çünkü larvalar genellikle kuru toprak üzerinde gezinmezler. Bu gibi durumlarda mücadeleden iyi sonuç alabilmek için hazırlanan zehirli yemin
olanaklar ölçüsünde yağmur veya sulamadan sonra, akşamüzeri tarlaya serpilmesi uygun olacaktır. Ayrıca zehirli yemin özellikle bitki diplerine yakın yerlere konulması sağlanmalıdır.
Yeşil aksam uygulaması: Yüzey ilaçlaması günün sakin saatlerinde yapılır.
Bitkilerin ve kök boğazına yakın toprak sathı ilaçlanır.

Kullanılabilecek etken maddeler