(Lepidosaphes ulmi)
TANIMI VE YAŞAYIŞI
Ergin dişi bireyler
virgül şeklinde 2-3.3 mm uzunluğunda grimsi kahverengi bir kabukla kaplıdır.
Kabukları üzerinde baş tarafta portakal sarısı renginde birinci dönem larva
kabuğu vardır. Bu kabuğun altındaki dişi şeffaf beyaz renkte; vücudun ön kısmı
dar, arka kısmı ise geniş ve yuvarlak yapıdadır. Erkek pupanın kabuğu 1.0-4.5
mm boyunda, oval ve arka kısmı kavislidir. Prepupa döneminde kabuk biraz daha
uzamış ve rengi açık kahverengine dönmüştür. Gözler belirgindir. Bacak, anten
ve kanat izleri görülmeye başlar. Pupa döneminde kabuk arka taraftan ergin
çıkışına olanak verecek şekilde aralanmaya başlar. Ergin erkek kabuk altından
geriye doğru çıkar. Erkeklerin anten, bacak ve kanatları gelişmiş olup, bir
çift kanat bulunur. Kendisini bitkiye tespit eden larvaların üzeri, vücudundan
salgıladığı beyaz renkli mum yapısında pamuğumsu ipliklerle kaplanmaya başlar.
Vücudun üzerinde beyaz bir tabaka oluşur. Bu dönemde bacak ve antenler
kaybolur. Bu hareketli larva döneminin sonunda, vücudunda kahverengi bir kabuk
oluşmaya başlar. Bu dönemde vücut kabukla bitişiktir ve kabuktan ayrılmaz,
dişinin kabuğu yan ve arkadan uzamaya başlar, sonunda virgül şeklini alır. Hareketli
larva döneminde oluşan beyaz mumsu iplikler kaybolur ve kabuk parlak bir renk
alır. Kışı, yumurta halinde dişi kabuğunun altında geçirir. İlkbaharda birinci
döle ait ilk hareketli larva çıkışı nisan sonu-mayıs başlarında elma
ağaçlarında çiçek taç yapraklarının 3/4’ü döküldüğü zaman olur. Hareketli larva
çıkışından 34-37 gün sonra, erkek pupa kabuklarının altından kanatlı erkekler
çıkar ve dişiler de ergin döneme geçerler. Erkeklerin ağız parçaları
köreldiğinden, beslenemezler. Çiftleşmeden kısa bir süre sonra ölürler. Dişiler
24-32 gün beslendikten sonra, haziran sonu-temmuz başlarında yumurtlar ve
yumurtlama sona erince ölürler. Yumurtalardan yaklaşık temmuz ortalarına doğru
ikinci dölün hareketli larvaları çıkar, yaz sonlarına kadar beslenir, meydana
gelen ergin dişiler eylül ortalarında kendi kabuğu altına yumurta koymaya
başlar. Bir dişi 1169 yumurta bırakabilir. Yılda 2 döl verir.
ZARAR ŞEKLİ
- Hortumlarını bitki dokusuna sokup kendilerini tespit
ettikten sonra dal, yaprak, meyve sapı ve meyve, hatta gövdeye kadar yerleşip
bitki özsuyunu emerek zararlı olurlar.
- Bir taraftan bitki özsuyu ile beslenirken diğer taraftan da
bitki için zehirli madde salgılarlar.
- Kontrol altına alınmadığı ve yoğunluğun çok fazla olduğu
yerlerde ağaçları ve fidanları kurutabilirler. Meyve üzerine yerleşenler
meyvenin gelişmesini engeller, kalitesinin düşmesine neden olur.
KONUKÇULARI
Elma, armut, şeftali, kayısı, iğde, ceviz, fındık, karaağaç,
söğüt, asma ve kavaktır
Mücadele yöntemleri
Kimyasal olmayan mücadele
Kışın zararlı ile fazla bulaşık dallar budanarak bahçeden
uzaklaştırılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı
Kimyasal mücadele kış ve yaz ilaçlamaları şeklinde
yürütülür. Kışın yapılan kontrollerde 5 cm uzunluğundaki bir dalda, altında
yumurta bulunan en az 5 adet dişi kabuğu görülmesi o bahçenin ilaçlanmasını
gerektirmektedir. Kış ilaçlaması yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında gözler
kabarmadan 2-3 hafta, sert çekirdekli meyve ağaçlarında ise 3-4 hafta önce
yapılmalıdır. Birinci ve ikinci döle karşı yapılacak yaz ilaçlamalarına karar
vermek için, ilkbaharda ve temmuz başlarında yumurta açılımından önce kontrol
edilir ve 5 cm uzunluğunda bir dalda, altında canlı yumurta bulunan en az 5
adet dişi kabuğu bulunduğunda, yumurta açılımından en geç 7-10 gün sonra en
yüksek larva çıkışında ilaçlama yapılmalıdır.
Kullanılabilecek etken maddeler
