(Monilinia Laxa)

Tanımı ve biyolojisi

Etmenin miselyumları bölmeli, renksizdir; kalınlıkları ve hücre büyüklükleri hifin yaşına göre değişir. Genellikle genç miselyumlar ince, yaşlı olanlar ise kalındır. Miseller üzerinde rozet şeklinde mikrokonidioforlar ve bunların üzerinde küre şeklinde renksiz mikrokonidiler oluşur. Konidiumlar genellikle limon şeklinde, bir ucu sivri, diğer ucu yuvarlakça olup miseller üzerinde zincir şeklinde oluşur ve olgunlaştıktan sonra dağılırlar.

Hastalıklı her organ üzerinde doğada konidiler oluşur. Hasta dallar üzerinde sonbahar ve ilkbahar başlangıcında püstüller halindeki konidi yığınları çıplak gözle görülebilir. Başlangıçta açık renkli olan püstüller olgunlaştıkça griye dönüşür. Püstüller üzerindeki konidiler yağmur damlaları ve sarsıntıyla çevreye yayılırlar.

Spor kitlelerini ilkbaharda yağışlarla birlikte hasta çiçek ve meyvelerde görmek olasıdır. Apotesyum fungusun eşeysel üremesini sağlayan organıdır ve toprakta kalan mumya meyvelerde ilkbaharda oluşur. Apotesyum içinde bulunan askuslar dar, silindir şeklinde ve tepesi biraz şişkin olup içlerinde tek hücreli renksiz oval askosporlar bulunur. Fungus kışı hastalıklı meyveler ve dallar üzerinde misel halinde geçirir. Hastalanmış dal ve meyveler üzerinde ilkbaharda konidiler meydana gelerek açmış olan çiçekleri enfekte eder.

Zarar şekli ve Belirtileri

✓  Hastalık konukçusunun çiçek, çiçek sapı, meyve ve sürgünlerinde belirti oluşturur.

✓  Hastalığa yakalanmış çiçeklerin petal yapraklan, dişicik borusu ve erkek organları kahverengileşir ve bu renk değişimi daha sonra tüm çiçeğe yayılır. Nemli havalarda enfekte olmuş kısımlar üzerinde etmenin konidi kitleleri görülür.✓  Hasta çiçekler dal üzerinde kurur ve mumyalaşır.

✓  Meyve enfeksiyonları genellikle meyve olgunlaşmasına yakın dönemde meydana gelir. İlk belirti meyve kabuğunda oluşan kahverengi bir veya birkaç lekedir. Lekelerin etraflarında açık kahverengi bir halka bulunur.

✓  Çürüklük meyve etinin içine doğru gelişir, ancak leke çukurlaşmaz. Bu lekeler üzerinde 1-3 gün sonra konidium yastıkları oluşur ve konidiumlar olgunlaşınca uçarlar. Konidium kümeleri yarım küre şeklinde olup yeşilimsi-gri renklidir.

✓  Meyve üzerindeki misel kütlesi zamanla meyveyi buruşturur ve tamamen kurutur. Kuruyan meyveler mumyalaşır ve dalda asılı kalırlar.

✓  Çiçek sapından enfekte olan sürgünler esmerleşir, ince sürgünler tamamen kurur, kalınlarında ise kanser yaraları oluşur. Kanser yaraları kapanmaz, ortası çökük, elips şeklinde yada uzun yarıklar şeklinde kendini gösterir.

✓  Kanser yaralarının altındaki parankima dokusu erir ve kahverengine döner. Kuruyan kısımlardaki tomurcuk, çiçek, meyve ve yapraklar da ölürler ve dala asılı halde kalırlar. Yağmurlu ve nemli havalarda yara etrafında zamklanma görülür.

Mücadele yöntemleri

Kimyasal olmayan önlemler

 ✓  Dayanıklı kültivarların kullanımı.

✓  Yere dökülen mumyalanmış meyveler temizlenmeli ve imha edilmeli.

✓  Dallarda asili kalan mumyalasmış meyveler toplanmalı, hastalıklı sürgün ve dallar budanmalı ve budama artıkları imha edilmeli.

✓  İlkbaharda ağaçlar çiçek açtıktan sonra devamlı kontrol edilmeli ve hastalıktan zarar gören sürgün ve çiçekler enfeksiyon noktasının biraz altından kesilerek uzaklaştırılmalı ve imha edilmeli.

✓  Hasattan sonra meyveler depolanacaksa mümkün mertebe yaralanmamasına ve zarar görmesi engellenmeli ve depolarda düşük sıcaklıklar (her meyve için uygun ve düşük olan sıcaklıklar) tercih edilmeli.

✓   Hasattan bir ay önce yine meyve bahçeleri gözleme alınmalı ve hastalıktan dolayı enfektelenmiş ve zarar görmüş meyveler ağaçlardan uzaklaştırılmalı ve imha edilmeli. Meyve uzaklaştırma işlemleri nemli ve rüzgarın olmadığı erken saatlerde yapılmalıdır.

✓  Bahçedeki tüm meyveler hasat edildikten sonra, bahçe tekrar gezilmeli kalan sağlam ya da çürük (mumyalasmış) meyveler toplanmalı ve imha edilmeli.

✓  Meyve ağaçları üzerindeki meyvelerde yara açılmasına neden olacak her türlü işlemlerden kaçının. Özelikle bahçede böcek zararlarına karşı etkin bir mücadele programı uygulanmalı.

Kimyasal mücadele

1.İlaçlama: Çiçeklerin %5’i açtığında,
2.İlaçlama: Çiçeklerin %50’si açtığında,
3.İlaçlama: Tam çiçeklenme döneminde yapılmalıdır.

Kullanılabilecek bazı Etken maddeler