Hasar Tipi: Fizyolojik

Hasarın Görüldüğü Yer: Meyvenin dış kabuğu

Hasarın Zamanı: Hasattan sonra

Etkilenen Çeşitler: Golden Delicious, Braeburn

Belirti ve Bulgular:
Etkilenen meyvelerin kabuğu artık gergin ve elastik değildir. Yüzeyde kırışıklıklar belirginleşir, meyve genellikle yumuşar ve çıtırlığını kaybeder. Meyve eti daha az sulu hale gelir, tat ve doku özellikleri bozulur. Bu durum çoğunlukla soğuk hava deposunda oluşur ve hasar genellikle geç dönemde fark edilir.

Patojen Oluşumunun Nedeni:
Bu bir enfektif hastalık değildir. Kabuk buruşmasının başlıca nedenleri şunlardır:

• Depoda yetersiz bağıl nem (örneğin, fazla boş hacimli odalarda)

• Soğutma sisteminin uzun süre çalışması veya sık devreye girmesi

• Evaporatör sıcaklık ayarlarının zayıf koordinasyonu (min/maks değerler arası histerezis dar)

• Odaya dışarıdan ısı girişi (duvarlar, kapılar, zemin gibi noktalardan)

• Hava sirkülasyonunun yetersizliği (sıcak noktalar oluşumu)

• Erken hasat edilmiş meyvelerde epidermisin tam gelişmemiş olması (mum tabakası yetersizliği)

Fizyolojik Sebepler:
Meyvenin kabuğunda buruşma, çoğunlukla düşük bağıl nem nedeniyle meydana gelen su kaybına bağlıdır. Genellikle, yumuşak çekirdekli elmalarda %4–6 oranındaki kütle kaybı sonrası gözle görülür hale gelir. Optimum bağıl nem %92–95 arası kabul edilir.

%98’in üzerindeki nem değerlerinde meyve artık su kaybetmez ancak bu sefer de mantar ve küf oluşumu riski artar. Ayrıca, aşırı nem kabuk kızarması gibi başka fizyolojik bozukluklara da zemin hazırlar. Bunun nedeni, zararlı bileşiklerin (örneğin alfa-farnezen) bu koşullarda meyve yüzeyinde yoğunlaşarak kabuk pigmentlerini etkilemesidir. Bu nedenle ayda yaklaşık %0.3 kütle kaybı fizyolojik olarak tolere edilebilir kabul edilir.

Soğutma sırasında su kaybı en çok evaporatör ile meyve/oda sıcaklığı arasındaki farkın yüksek olduğu anlarda olur. Evaporatör yüzeyi çiğlenme noktasının altına indiğinde, kanatçıklarda yoğuşma ve buzlanma olur. Bu da sistemin nem emme kapasitesini artırır ve meyveden daha fazla su çekilmesine yol açar.

Kabuk yapısı, kütikül kalınlığı ve gelişmişliği gibi çeşit özelliği de buruşma eğilimini etkiler. Olgunlaşmamış meyveler, tam gelişmemiş mum tabakası nedeniyle suyu daha hızlı kaybeder. Küçük meyveler, yüzey/hacim oranı nedeniyle daha hızlı buruşur. Ayrıca, evaporatörlerde aşırı nem giderimi yapılırsa, yoğuşan fazla su tekrar buzlanmaya neden olabilir ve sistemin verimini düşürür.

Mücadele Önerileri:

• Soğutma sistemini doğru ayarlayın, ayar noktaları ve histerezis aralığını optimize edin

• Depo hacmini uygun şekilde doldurun, büyük boşluk hacimlerinden kaçının

• Evaporatörün verimli ve sağlam çalıştığını kontrol edin, gerekiyorsa modern sistemlerle değiştirin

• Odaya dış ısı girişini engelleyin (kapılar, duvarlar, yalıtım)

• Hava akışını sağlamak için kasa aralıklarını ve istif düzenini optimize edin

• Gerekirse sınırlı nemlendirme uygulayın (zemin nemlendirme, pasif püskürtme sistemleri)