Hastalık Adı: İsli Leke (Sooty Blotch)

Hasar Tipi: Parazitik

Hasarın Yeri: Meyve yüzeyi (kabuğun dış yüzeyi)

Hasarın Zamanı: Hasattan önce

Etkilenen Çeşitler: Otava, Santana, Rewena, Goldrush, Opal®-UEB 32642, Topaz (özellikle ince kabuklu ve mumsuz çeşitler daha hassastır)

Belirti ve Bulgular:
İsli leke hastalığı, yüksek bağıl nem ve uzun süreli yüzey ıslaklığı koşullarında ortaya çıkan bir yüzey mantarı enfeksiyonudur. İlk belirtiler, Temmuz başından Ağustos sonuna kadar gözlenir. Enfeksiyonlar genellikle meyvenin sap çukuru çevresi, elmaların birbirine temas ettiği alanlar ve gövdeye yakın bölgelerde başlar.

Semptomlar:

• Meyve kabuğunda siyahımsı-yeşilimsi-gri renkli, düzensiz lekelenmeler

• Genellikle yarı saydam, ince bir yüzey tabakası (film gibi kaplama)

• Leke, silinmeye çalışıldığında kısmen yüzeyden ayrılabilir

• Kütikül üzerinde kalır, meyve etine nüfuz etmez

• İlerlemiş vakalarda mevcut lekeler genişleyerek birleşir ve meyve mat görünüm kazanır

Hastalık sadece kozmetik zarara neden olur, ancak pazarlanabilirlik ve raf ömrü üzerinde olumsuz etki yaratır. Özellikle yağışlı yaz sezonları, gölgeli ve hava sirkülasyonu zayıf bahçeler yüksek risk taşır.

Patojen Etmeni:
İsli lekeye neden olan fungal kompleks, coğrafi bölgeye göre değişmekle birlikte başlıca aşağıdaki patojenlerden oluşur:

• Peltaster cerophilus (Almanya ve Kuzey Avrupa’da baskın tür)

• Leptodontium elatius

• Fabraea maculata

• Diğer muhtemel eşlikçiler: Cyphellophora sessilis, Gloeodes pomigena

Bu patojenler doğrudan enfektif değildir; kütikül yüzeyine tutunarak spor oluşturur ve ıslaklıkla yayılır.

Enfeksiyon Zamanı:

• Genellikle Haziran ayından itibaren enfeksiyon riski başlar

• Yoğun enfeksiyonlar, toplamda yaklaşık ≥200 saatlik yüzey ıslaklığına maruz kalınan dönemlerde başlar

• Hasat süresine kadar genişleyerek devam eder

Ayırt Edici Tanı Notları:

• İsli leke, yağmur lekesi hastalığından farklı olarak tekil noktasal lekelerden oluşmaz, daha geniş yüzeyli lekeler oluşturur

• Sinek lekesiyle karışabilir, ancak sinek lekesi tek tek noktacıklar halinde ve daha keskin konturludur

• Yüzeyden kolayca kazınamayan, derine inmeyen yapısı ile pas ve çürük hastalıklarından ayrılır

Mücadele ve Önleme Stratejileri:

• Düzenli budama ile taç içi hava sirkülasyonu iyileştirilmelidir

• Yağış sonrası hava alan meyve yüzeyi için fungisit uygulamaları planlanmalı

• Kütikül kalınlığı düşük ve mumlu yüzey oluşturmayan çeşitlerde risk daha fazladır

• Düşük ila orta seviyede kükürt, kaptan, strobilurin içeren yüzey etkili koruyucular kullanımı önerilir

• Damlama sulama, çiğ etkisini azaltarak enfeksiyon riskini düşürür