Hasar Tipi: Fizyolojik

Hasarın Görüldüğü Yer: Meyvenin iç dokusu (özellikle orta çekirdek bölgesi)

Hasarın Zamanı: Hasattan sonra, çoğunlukla depolama döneminde

Etkilenen Çeşitler: Santana, Rubinette, Kanzi®- Nicoter, Elstar, Cox Orange, Pink Lady®- Cripps Pink, Rosy Glow, Bramley, Braeburn, Fuji, Empire, Boskoop

Belirti ve Bulgular:
Bu bozuklukta iç dokuda, özellikle çekirdek boşluğu ve çevresindeki pulpa bölgesinde kavitasyon (oyuk) oluşur. Boşlukların sayısı ve büyüklüğü değişkenlik gösterir ve hasarın ciddiyet derecesi ile doğru orantılıdır.

Hasar, dışarıdan gözlemlenemez ve çoğu zaman sadece meyve kesildiğinde fark edilir. Oyuklar genellikle 1–2 aylık depolama sürecinden sonra belirginleşmeye başlar. Özellikle düşük O₂ (%<1) ve yüksek CO₂ (%>3–4) içeren CA koşulları altında bu bozukluk tetiklenir.

İleri vakalarda oyuk çevresindeki dokuda kahverengileşme, hücre çökmesi ve sekonder bozulmalar gözlemlenebilir.

Patojen Oluşumunun Nedeni:
Bu fizyolojik bir bozukluktur ve enfektif değildir. Oyuk oluşumu, aşağıdaki atmosferik dengesizliklere bağlıdır:

• Çok düşük oksijen (O₂) seviyeleri: Anaerobik solunum nedeniyle hücre stresi ve ölümüne yol açar

• Aşırı yüksek karbondioksit (CO₂) seviyeleri: Hücresel solunumun baskılanmasına ve metabolik çöküşe neden olur

Her iki durumda da, oksijen yetersizliği veya karbon dioksit fazlalığı nedeniyle iç dokularda bronzlaşma ile birlikte mağara benzeri boşluklar oluşur.

Fizyolojik Sebepler:
Bu bozuklukta iç dokularda hasarlanan hücrelerin içeriği (özsuyu) komşu hücreler tarafından emilir. Bu süreçte:

• Hücre içindeki yapıların (özellikle vakuol ve sitoplazma) bozulmasıyla birlikte

• Kahverengileşmiş hücre duvarlarının çökmesiyle

• Boşluk çevresinde kurumuş ve yapışmış bir doku kalıntısı oluşur

Bu oyuklar bazen fermantasyon kokusu veya tekstürel bozulma ile birlikte ortaya çıkabilir.

Mücadele Önerileri:

• Hasat tarihi optimum belirlenmeli, geç hasattan kaçınılmalıdır

• Hasat sonrası hızlı ön soğutma yapılmalı, ısı geçişleri kontrol edilmelidir

• CA atmosfer ayarları çeşit bazında optimize edilmeli

  • O₂ seviyesi genellikle %1.5–2.0 arasında tutulmalıdır

  • CO₂ seviyesi %1–2.5 arasında sınırlandırılmalıdır

• Depo içi hava sirkülasyonu yeterli olmalı; “sıcak noktalar” ve durağan hava cepleri engellenmelidir

• Riskli çeşitlerde kısa vadeli depolama tercih edilmeli veya alternatif atmosfer teknikleri (DCA gibi) düşünülmelidir