(Erysiphe cichoracearum Sphaerotheca fuliginea)
Kabakgillerde görülen külleme hastalık etmenleri:
- Erysiphe cichoracearum DC
- Sphaerotheca fuligiea (Schlect. ex Fr.) Poll. iki farklı
etmen külleme hastalığından sorumlu olup, bunlardan Sphaerotheca fuligiea daha
fazla yaygın ve diğer patojene göre daha saldırgandır. Erysiphe cichoracearum
etmeni serin bahar ve erken yaz aylarında ortaya çıktığından dolayı, daha düşük
sıcaklık isteğine sahiptir. Diğer etmen daha sıcak mevsimlerde ortaya
çıkmaktadır. Her iki hastalık etmeninin konidisporlarını ve kleistothecium
(dayanıklı üreme organı, aşağıdaki şekilde siyah noktalar) ayırt etmek oldukça
zordur. Bundan dolayı her iki fungus birbiriyle karıştırılır. Külleme hastalık
etmenleri dünyanın birçok yerinde tarla ve sera koşullarında görmek mümkündür.
Hastalık kabakgil bitkilerde ana problemlerden bir tanesidir. Meyvelerin
küçülmesine, azalmasına ve bitkilerde daha kısa hasat peryodu oluşturduğundan
verim önemli ölçüde azalmaktadır. Etkilenen bitkilerin yaprakları tam büyüklüğe
ulaşamaz ve bundan dolayıda meyveler güneşten yanabilir ya da erken
olgunlaşabilir. Külleme hastalığının infeksiyonu ve hastalık belirtileri
çoğunlukla 3-7 gün içerisinde görülür ve çok sayıda konidisporları kısa bir
süre içerisinde oluşmaktadır. Hastalık etmeni için uygun koşullar sık bitki ve
düşük ışık yoğunluğudur. Yüksek nisbi nem ise infeksiyon ve sporların canlılığı
için uygun, fakat infeksiyon %50` den düşük nisbi nem ortamlarında da
olmaktadır. Kuru ortamlar ise hastalık etmeninin kolinizasyonu, sporlanması ve
yayılması için elverişlidir. Bitki yüzeyindeki yağmur ve serbest su istenilmez,
bunun yanında hastalık gelişimi çiğ oluşumunun varlığında da, yokluğunda da
gelişmektedir. İnfeksiyon 20-30 °C sıcaklıklarda olabilir, gelişme için
ortalama sıcaklık 25-30 °C arasındadır. Hastalık etmeninin farklı ırklarından
da ( 3 ırk) bahsedilmektedir.
Hastalık Belirtisi:
- Hastalık bitkilerin önce yaşlı yapraklarında görülür, daha
sonra genç yapraklara da geçer.
- Öncelikle yaprağın üst yüzeyinde parça parça, nispeten
yuvarlak lekeler belirir, sonradan bu lekeler birleşerek yaprağın her iki
yüzeyini, yaprak sapını ve gövdeyi kaplar.
- Lekeler ilk zamanlarda beyaz renkte toz tabakası gibi
görünür, zaman ilerledikçe esmerleşir.
- Yapraklar kuruyup dökülür ve bitkide gelişme durur. Bunun
sonucu olarak da ürün kaybı meydana gelir.
- Hastalık için en uygun sıcaklık 27 0C’dir.
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:
Hastalık kabakgillerde (hıyar, kavun, kabak, karpuz)
görülür.
Mücadelesi:
Kimyasal olmayan mücadele:
- Bitkilerin iyi koşullarda yetiştrilmesi ve devamlı kontrolü.
- Dayanıklı kültivaralrın yetiştirilmesi.
- Hasattan sonra hastalıklı bitki artıkları toplanarak
yakılmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
“Bütün bölgede ilk
hastalık belirtileri görüldüğünde ilaçlamaya başlanır. “İlaçlama havanın serin
ve sakin olduğu zamanlarda bitkinin her tarafının ilaçla kaplanması şeklinde
olmalıdır. “Genellikle 10 günlük aralıklarla hastalığın seyrine göre 2-5
ilaçlama yapılabilir, sistemik ilaçlar 15 gün ara ile uygulanmalıdır. “Yağıştan
sonra ve fazla çiğ bulunduğunda toz kükürt uygulaması yapılmamalıdır, çünkü
çıkabilecek güneş nedeni ile yanıklar meydana gelebilir. “Genellikle günlük
sıcaklık ortalaması 270 C’nin üstünde ve orantılı nemin de % 50’nin altına
düştüğü zamanlarda ilaçlamaya ara verilmeli, şartlar değiştiğinde ise
ilaçlamaya devam edilmelidir.
Kullanılabilecek etken maddeler
