(Empoasca decipiens Paoli)
Tanımı, yaşayışı
Yaprak
piresi nimf ve ergini yeşilimsi sarı renkte, erginler yaklaşık 3 mm boyundadır.
Nimf ve erginlerin, yaprağın alt yüzeyinde yan yan ve hızlı hareketleri
karakteristik özellikleridir. Zararlı tüm pamuk mevsimi süresince görülmekle
beraber daha çok birinci sulamadan sonra taraklanma devresini takiben
bulaşmaların başlaması ile birlikte popülasyonunda artış görülür. Ergin dişiler
yumurtalarını bitki dokusuna bırakırlar. Yumurtadan çıkan nimfler 5 gömlek
değiştirdikten sonra ergin olurlar. Yumurtadan ergin oluncaya kadar geçen süre
10-25 gündür. Kışı ergin olarak geçiren pamuk yaprak pireleri yılda ortalama 8
döl verir.
Zarar
şekli
- Ergin ve nimfler yaprakların alt yüzünde bulunur ve bitki özsuyu ile
beslenerek zarar yapar. Yaprakların alt yüzeyinde emgi yerlerinde siyah
noktalar oluşur.
- Zararlının emgisi sonucu yapraklar uçtan itibaren önce sararır, sonra
kızarır ve dokular sertleşerek aşağı doğru kıvrılır. Yoğun popülasyonlarda
gelişmede durgunluk göze çarpar, yaprak ve tarak dökümüne neden olur.
- Pamuk yaprak pireleri bitkiye verdiği emgi zararının yanı sıra bitki
bünyesine zehirli salgı salgılayarak da zararlı olur.
- Salgılanan toksik maddeler yaprağın floem dokusu hücrelerinde hipertrofi
meydana getirir. Bu ise özsu taşınmasında tıkanıklıklara neden olur.
- Pamuk yetiştirilen
alanların tümünde görülür.
Mücadelesi
Kimyasal
olmayan mücadele
- Zararlı
polifag olduğundan ara konukçusu olan bitkilerin tarlada bulunmamasına özen
gösterilmelidir.
- Aşırı
sulama ve azotlu gübre kullanımından kaçınılmalıdır.
- Erkenci
ve tüylü veya orta tüylü pamuk çeşitleri tercih edilmelidir.
Kimyasal
Mücadele
Erken
dönemde sorun olan pamuk yaprak pirelerine karşı gerekmedikçe kimyasal mücadele
yapılmamalıdır. Zira bu dönemde zararlı olan türleri baskı altında tutan yararlı
türlerin etkinliği oldukça yüksektir. En az haftada bir yapılacak periyodik
kontrollerde yaprak başına 10 ergin veya nimf yoğunluğuna ulaşmış ve
popülasyonu artış eğiliminde ise kimyasal mücadeleye karar verilmelidir.
