(Neonectria ditissima = Nectria galligena Bres.)
Tanımı ve
Yaşayışı
Fındıklarda dal kanseri 250 m ve daha yüksek kesimlerde
görülmekte, yükseklik arttıkça don zararına bağlı olarak hastalık şiddeti de
artmaktadır. Hastalık fındıkların gövde ve dallarında ve bunlardan çıkan yan
dal veya dalcıkların dip çevresinde oluşmaktadır. Bazı ocaklarda gövdelerin dip kısımlarında
sürtünmeden dolayı oluşan yara yerlerinde de görülmektedir. Fındıkta daha çok
açık kanser şeklinde olan yaralar gövde ve dalların kabuklarında iç içe
halkalar şeklinde ve merkezi çukurlaşmış şekildedir. Bu yaralar bazen 20 cm`ye
kadar ulaşabilmektedir. Yaralar genellikle dalın bir tarafında olmakta, bu
dallar bir süre canlılıklarını sürdürebilmektedirler.
Zarar Şekli ve Belirtileri
- Hastalık etmeninin yaşlı kanserlerin kenarlarında, ölü
kabukların altında, çatlaklar içinde bazen dağınık bazen de kümeler halinde
olan küçük, parlak, kırmızı renkteki periteslerinden boşalan askosporları ile
yeni enfeksiyonlar başlar.
- Bunun için mutlaka yüksek orantılı nem veya yağmura ihtiyaç
vardır.
- Bu koşullar ilkbahar ve sonbaharda oluştuğundan hastalığın
bulaşması bu aylara rastlar.
- Don olayından sonra ilkbaharda ve hasattan sonra sonbaharda bitkide
oluşan yaralardan giriş yapan etmen 2 -3 yıl sonra tipik kanser yaralarına
neden olur.
- Hastalık nedeniyle ocaklardaki ağaç sayısı azalmakta, bazı
ocaklar ise tamamen yok olmaktadır.
Konukçuları
Elma, armut, ceviz, gürgen ağacı, meşe ağacı, akça ağacı ve
daha birçok konukçusu bulunmaktadır.
Mücadele
Yöntemleri
Kimyasal Olmayan Mücadele
- Bahçelerde inokulum kaynağı olan bulaşık dallar budanmalı ve
budama artıkları bahçedenuzaklaştırılarak yakılmalıdır.
- Yüksek kesimlerde dona karşı nispeten dayanıklı çeşitler
yetiştirilmelidir.
- Hastalığa duyarlı olduğu bilinen çeşitlerin (Foşa ve Mincane
gibi) dikiminden kaçınılmalıdır.
Biyolojik Mücadele
Hastalık etmeniyle mücadelede kullanılan bazı biyolojik
prepatlar bulunmaktadır.
Bacillus subtilis ve Trichoderma koningii
Kimyasal Mücadele
Etkili bir kimyasal mücadelesi olmamakla birlikte, erken
ilkbaharda ve hasattan sonra sonbaharda budamanın arkasından %1`lik bordo
bulamacı ile yapılacak ilaçlamalar, yara yerlerinden etmenin girişini
engellemesi yönünden yararlı olabilir.