(Curculio nucum L.)
Tanımı ve
Yaşayışı
Fındık kurdu ergini kül renginde, bazen sarımsı veya açık kahverenginde
olup; başı öne doğru uzayarak hortum şeklini almıştır. Fındık kurdu erginleri
kül renginde 6–7 mm boyunda ve ince uzun hortumludur.Hortumun boyu, dişide
vücudundan uzun, erkekte ise vücudundan kısadır. Larvaları bacaksız beyaz,
tombul ve kıvrık; baş kahverengindedir.Pupa serbest pupa tipindedir.Beyaz
renkli, tombul, kıvrık ve bacaksız olan larvalar olgunlaştığında 10-12mm boyuna
erişebilmektedir. İlk erginler iklime bağlı olarak mart ayında görülür. Ergin
çıkışı mayıs başlarında oldukça artar, çıkan erginler 16°C’den düşük
sıcaklıklarda fazla aktif değildir. Mayıs ayında ergin çıkışı tamamlanmış olur.
Sıcaklık 20°C’ye erişinceye kadar uçamadıklarından aynı ocak üzerinde
beslenmek zorunda kalırlar. Uzun süre beslenip mayıs sonu haziran başında
yumurtlamaya başlar. Bir dişi ortalama 42 yumurta bırakır. Yumurtalarını meyve
kabuğunun altında hazırladığı bir yuvaya bırakır. Yumurta bırakılan meyvelerin
kabuğu üzerinde 4-5 mm uzunlukta kahverenkli bir çizgi görülür. Yumurtalar
ortalama 8 günde açılır. Larva iç fındık üzerinde bir ay kadar beslenip
gelişir. Beslenme artıkları kabuk içini doldurur. Gelişen larva, kabuk
üzerinde 1.5-2.0 mm çapında bir çıkış deliği açıp toprağa iner. Larvalar,
toprakta hazırladıkları bir yuva içinde pupa olurlar. Burada 1-3 yıl kaldıktan
sonra erginler çıkar. Toprağa geçen larvaların %18’i bir yıl sonra, %75’i
ikinci yılda ve %7’si de üçüncü yılda ergin olup topraktan çıkarlar.
Şiddetli kış, ergin çıkış oranını artırır. Ergin ömrü üç ay kadardır.
Zarar Şekli
- Fındık kurdu, beslenme ve yumurta bırakma yoluyla meyvelerde
zararlı olur.
- Erginler öncelikle yeni oluşmakta olan meyvelerde zarar
yapar, daha sonraları fındığın meyve kabuğunu, hortumunun ucundaki ağız
parçalarıyla kemirerek deler ve kabuk içindeki yumuşak etli kısımla beslenir.
- Erginlerin karanfillerde yaptığı zarar sonucu karanfiller
kurur.
- Ayrıca erginler tarafından zarar gören meyveler, normal
iriliğe erişinceye kadar kabuk içindeki etli kısmı bozularak sarı renk alır.
- Sonradan bu renk kabuk üzerinde de belirir. Meyve
beslenmediği için kabukta çöküntüler oluşur. Bu zarar şekline halk arasında “sarı
karamuk” denir. Meyve normal iriliğe eriştikten sonra zarara uğrarsa meyve
içi kararır.
- Kabukta oluşan çatlaklardan dışarı sızan siyah bir sıvı,
zuruf ve kabuğu kirletir. Bu zarara da “kara karamuk” denir. Bir ergin
beslenme yoluyla yaklaşık 80 meyveye zarar verebilir. Ayrıca erginler meyve
içerisine yumurta bırakarakta zarar yapmaktadırlar.
Konukçuları
Fındık kurdu fındıkta zarar yapmakla birlikte, nisan-mayıs
aylarında, elma, kiraz, karayemiş, armut, muşmula ve birçok çiçekli ve çiçeksiz
bitkiler üzerinde de beslenirler.
Mücadele Yöntemleri
Kimyasal Olmayan Mücadele
- Bahçe toprağının köklere zarar vermeyecek şekilde
çapalanması böcek yoğunluğunun azalması açısından önemlidir.
- Ancak fındık kurdu belirli bir yoğunluğun üzerinde ise en etkili
mücadele bilinçli bir şekilde yapılacak kimyasal mücadeledir. Bahçedeki hakim
çeşitlerin yarıdan fazlası mercimek büyüklüğüne ulaştığında, bahçenin
büyüklüğüne göre seçilen 10-30 ocak, sabah erken saatlerde veya akşamüstü
altına bir bez serilerek silkelenir.
- 10 ocakta ikiden fazla ergin böcek saptanırsa mücadeleye
karar verilir ve ruhsatlı ilaçlardan biri ile ilaçlama yapılır.
- Zamanı iyi belirlendiğinde tek bir ilaçlama yeterlidir.
Kullanılabilecek bazı etken maddeler