(Palomena prasina L.)

Tanımı ve Yaşayışı

Fındık yeşil kokarcası erginleri 11-14 mm boyunda, üstten görünüşü yeşil, kahve renkli ya da yeşilimsi kahverengidir. Alttan görünüşü açık yeşil, ya da kırmızıdır. Abdomenin üzeri mor, antenlerin uç halkaları ve bacakları koyu kırmızıdır. Antenler 5 parçalı olup, ikinci ve üçüncü halkalar eşit uzunluktadır. Erkeğin abdomen ucu çukur, dişinin ise çentiklidir. Açık yeşil renkli yumurtalar fıçı biçiminde ve ortalama 1,3 mm yüksekliktedir. Üst kısımlarda daire biçiminde ve nokta nokta kapakçık izi bulunur. Yumurtaların üzerinde açılmadan 1-2 gün önce siyah ve üçgen biçiminde yumurta kırıcısı ile embriyo’ya ait kırmızı 2 göz izi belirir. İlk iki nimf döneminde baş ve göğüs siyah, abdomen yeşil renklidir. Son üç dönemde ise tüm vücut yeşildir. Nimflerde antenler 4 halkalıdır. Kışı ergin olarak dökülmüş yapraklar altında ya da benzeri korunaklı yerlerde geçirir. Kışlayan erginler mart sonu ya da nisan ayında hava sıcaklığı 18–20°C’ye ulaşınca kışlaklarından çıkmaya başlarlar. Çıkış kısa bir sürede tamamlanır ve çıkan erginler çiftleşip yumurta koyar. Dişiler yumurtalarını genellikle 14-28’lik kümeler halinde ve fındık yapraklarının alt yüzlerine bırakır. 8–10 günde açılan yumurtalardan çıkan birinci dönem nimfler yumurta kümesi üzerinde ya da çok yakınında ve toplu olarak beslenirler. Nimfler ikinci dönemi bulundukları yerlerdeki otlar üzerinde geçirir, üçüncü dönemden sonra fındıklara geçerek zarar yapmaya başlar. 5 nimf döneminin toplam süresi 2 ay kadardır. Temmuzda görülmeye başlayan yeni erginler, hasada kadar meyvelerde, daha sonra da yapraklar üzerinde beslenmelerini sürdürürler.

Zarar Şekli

• Ergin ve nimfler fındık meyvelerinde emgi yapmak suretiyle zararlı olurlar.
• Fındık kurdu gibi sarıkaramuk ve karakaramuk oluşumuna neden olurlar.
• Bunlardan başka meyvelerin yeni iç doldurduğu dönemde emilmesi ile bulaşık ve yer yer çöküntülü olan şekilsiz içler oluşur.
• Ergin ve nimfler olgunlaşmakta olan meyveler üzerinde beslenerek dış satım yönünden önemli olan lekeli iç tipi zararı oluştururlar.
• Meyveler iç doldurmaya başladığı dönemde emilmek suretiyle buruşuk ve yer yer çöküntülü olan şekilsiz içler oluşur. Ergin ve larvalar, olgunlaşmakta olan meyveler üzerinde (temmuz ayı içinde) beslenerek dış satım yönünden önemli olan “lekeli iç” zararı oluştururlar.
• Karamuk ve şekilsiz iç biçiminde zarar gören meyveler dökülmekle birlikte, lekeli içler dökülmezler. Zararlı böylece ürün kaybına (karamuk ve şekilsiz iç) ve ürün kalitesini olumsuz yönde etkileyen emgili iç (şekilsiz ve lekeli iç) oluşumuna neden olurlar.

Konukçuları

Zararlı tüm fındık yetiştirilen alanlarda yaygın fakat düşük yoğunlukta bulunur. Yapılan çalışmalarda zararlının popülâsyonunun Doğu Karadeniz Bölgesi’ne göre Batı Karadeniz Bölgesinde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Polifag bir zararlı olmakla birlikte, Karadeniz Bölgesi’nde daha çok fındık zararlısı olarak bilinir. Bundan başka kiraz, dut, elma, narenciye, kızılağaç, böğürtlen, özdikeni ve fındık altı otları bölgedeki diğer konukçularıdır.

Mücadele Yöntemleri

Biyolojik Mücadele

Yumurta parazitoiti

Trissolcus grandis Thoms (Hym.: Scelionidae)

Ergin ve nimf parazitoitleri

Gymnosoma rotundatum L. Dip.: Tachinidae

Aridelus sp.

Kimyasal Mücadele

Kışlamış erginlerin çıkışı Nisan ortalarından itibaren en yüksek noktaya ulaşır.

Bu dönemde yapılan sayımlarda 10 ocakta 1 adet kışlamış ergine rastlanırsa ilaçlı mücadeleye karar verilir. İlaçlama zamanı fındık kurdu ilaçlama zamanına denk geldiğinden her iki zararlıya karşı etkili olabilecek bir ilaçla ilaçlama yapılmalıdır.

Ayrıca Haziran ayı başından itibaren nimflerin yoğunluk durumuna göre sadece bu zararlıyı hedef alan ikinci bir ilaçlama yapılabilir.

Kullanılabilecek bazı etken maddeler