(Hyphantria cunea Drury)

Tanımı ve Yaşayışı

Kelebeğin esas rengi beyaz, dorsali ve ventrali kül rengindedir. Bazı erkek ve dişi bireylerde üst kanatlarda siyah nokta şeklinde lekeler mevcuttur. Abdomenin üzerinde siyah noktacıklardan oluşan zikzak şeklinde bir sıra şerit abdomenin sonuna kadar uzanır. Erginlerin vücut uzunluğu ortalama olarak erkeklerde 11, dişilerde 15 mm’dir. Kanat açıklığı ise 25-30 mm’dir. Yumurta 0,5-0,6 mm çapında ve krem rengindedir. Paket halinde bıraktığı yumurtaları bir sıvı ile birbirine ve yaprağa yapıştırır, üzerlerini abdomenin sonundaki yeşilimsi beyaz kıllarla örter. Yumurta kümeleri yeşilimsi beyaz görünümleriyle kolayca fark edilmektedir Larvaların vücut rengi soluk sarımsı yeşilden siyaha kadar değişir. Farklı renkteki larvalar aynı yerde görülebilir (Şekil 32c). Larvaların vücudu, değişik boyutta, siyah ve her halkası dörder adet portakal renkli benek ve bu beneklerden çıkan kıllar ile bezenmiştir. Başları siyah, toraks bacakları koyu renkte, abdomen bacakları ise donuk sarıdır. Olgun larvalar 2,5-3,5 cm’dir. Pupa mumya pupa tipinde ve koyu kahverengindedir. Kışı pupa halinde geçirir. Kışlayan pupalardan çıkan birinci döle ait kelebek uçuşu mayısın ilk haftası ile üçüncü haftasında, ikinci döle ait kelebek çıkışları ise temmuzun üçüncü haftasına olur. Her iki dölün kelebek uçuş süresi 24-33 gün sürmesine karşın, ergin ömrü 4-15 gündür. Dişiler yumurtalarını genel olarak yaprakların alt, bazen de üst yüzlerine bırakabilirler. Yumurtalar 1-3 günde açılır. Larvalar yumurtadan çıkarken, yumurta kabuklarını kısmen yiyerek yuvalarını örmeye başlarlar. Zararlı, ağaçların toprak ile birleştiği yerlerde, ağaç kabuğunda ve çok yaşlı ağaçların kovuklarında, binaların çatı saçakları arasında bir koza içinde pupa olur.

Zarar Şekli

• Amerikan beyaz kelebeği yılda 2-3 döl verir.
• Yumurta kümelerinden çıkan larvalar, yaprağın alt yüzünde ipeksi ağlar örer, sonra ağı arttırmak suretiyle daldaki diğer yapraklarla ilk yaprağı bağlarlar.
• Genç larvalar yaprağın parankimasını üst epidermise kadar yerler.
• Daha sonra yaprağın üst yüzeyine geçerek, üst epidermisi tahrip ederler.
• Olgunlaşmaya başlayan larvalar ağ kümelerinden çıkarak bireysel yaşamaya başlar ve yaprakları sadece ana damarları kalacak şekilde yerler.
• Ayrıca körpe ve olgunlaşmaya başlayan meyveleri de yiyerek ürünün azalmasına veya tamamen yok olmasına neden olurlar.
• Ülkemizde Marmara ve Karadeniz Bölgeleri ile Kuzey Ege’de saptanmıştır. Özellikle Orta Karadeniz Bölgesinde (Terme-Ondokuzmayıs) fındık bahçelerinde zaman zaman önemli zararlara neden olmaktadır.

Konukçuları

Zararlının 200’den fazla konukçusu bulunmaktadır. En önemli konukçuları dut, akçaağaç, elma, armut, vişne, kiraz, erik, fındık ve ikinci derecede önemli konukçuları ise ceviz, asma, şerbetçiotudur.

Mücadele Yöntemleri

Mekanik Mücadele

Kısa gövdeli ağaçlara bırakılan yumurta paketleri toplanıp bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Haziran ve ağustos aylarında zararlı ile bulaşık ağaçlarda ağ içinde bulunan larva kümeleri kesilip bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Birinci ve ikinci dölün çıktığı aylarda (haziran-ağutos) zararlı ile bulaşık ağaçlarda 3-4 cm eninde oluklu karton şeritler (tuzak bantlar) veya 50-60 cm uzunluğunda ve 10-15 cm eninde telis çuval ve benzeri kuşaklar ağaçların gövdelerinde bir veya iki yerde iple sarılmalıdır.

Ağ ile birlikte toplanan larva kümeleri, içinde larva ve pupa bulunan kuşaklar, parazitoit çıkışına izin veren ancak zararlının doğaya bulaşmasını engelleyen tel kafeslere konularak zarlının imha edilmesi sağlanır. Ancak doğal düşmanların çıkışı sağlanır.

Biyolojik Mücadele

Pupaların %70’in üzerinde parazitlenebildiği saptanmıştır. Doğal dengeyi bozmamak amacıyla özellikle dut ve orman alanlarında bulunan zararlının mücadelesi mutlaka biyopreparatlarla yapılmalıdır.

Predatörleri

Arma custos (Fabr.) Hem.: Pentatomidae

Chrysoperla carnea (Steph.) Neu.: Chrysopidae

Passer domesticus (Şehir serçesi) Aves: Ploceidae

P. montanus (Dağ serçesi) Aves: Ploceidae

Parus major (Büyük baştankara) Aves: Paridae

Cuculus canorus (Guguk kuşu) Aves: Cuculidae

Parazitoitleri

Pimpla hypochondriaca Retz. Hym.: Ichneumonidae

P. turionella L. Hym.: Ichneumonidae

Theronie atalantae Poda. Hym.: Ichneumonidae

Netelia testacea Grav. Hym.: Ichneumonidae

Pyracmon austriacus Tschek. Hym.: Ichneumonidae

Entomopatojen Bakteri

Bacillus thuringiensis Berline

Kimyasal Mücadele

Zorunlu olmadıkça kimyasal mücadele uygulanmamalıdır. Ancak, popülâsyonun yüksek olduğu veya zararlının epidemi yaptığı yıllarda kimyasal mücadele önemli olmaktadır. Ancak kimyasal mücadele yapılırken doğal düşmanlarının varlığı düşünülmeli ve doğal düşmanlara en zararlı olan preparatlar kullanılmalıdır. İlaçlama zamanı Kimyasal mücadele; haziran (birinci döl), ağustos (ikinci döl), 3. döl çıkarsa eylül ayında larvalar epidermis arasından çıkıp ağlarını örmeye başladıkları zaman (larvalar 2. ve 3. dönemde) veya yumurta kümelerindeki bütün yumurtalar açıldığında başlamalıdır. Fındık yetiştirilen alanlarda eylül ayından itibaren yağmurların başlaması ve özellikle geceleri hava sıcaklıklarının düşmesi nedeniyle üçüncü döl zarar yapmamaktadır. Her döle karşı bir ilaçlama yapılır ve yeterlidir.

 Kullanılabilecek bazı etken maddeler